Cha tôi
Gửi đến Cha, Giáo sư Ưng Trung, người đã bỏ con đi quá vội.
Trong mỗi chúng ta ai cũng có người cha, với lòng kính mến, thương yêu. Tôi cũng ở trong khuôn lệ đó.
Một gia đình có chín người con, vợ, mẹ, bản thân ông, thêm hai người giúp việc. Cả thảy mười bốn người trong gia đình, vậy mà chỉ có một mình cha tôi gánh vác, bảo bọc.
Cha tôi sinh trưởng trong một gia đình quyền quí, được chức trọng trong chính phủ thời Vua Bảo Đại, nhưng cha tôi từ chối chức quyền để đi làm thầy giáo. Đời sống thật khiêm nhường, không dư, không thiếu, vẫn êm đềm theo ngày tháng, các con khôn lớn và trưởng thành theo năm tháng cần cù của ông.
Cha tôi dạy Pháp Văn, Việt Văn tại trường Quốc Học, Đồng Khánh, Huế, về sau đổi ra Nha Trang dạy Võ Tánh và Bồ Đề. Người xem học trò như con, nên ra sức giảng dạy những điều tốt đẹp, cách xử thế với đời
Rồi tuổi đời chồng chất, cha tôi đi dạy ít giờ hơn để chuẩn bị hưu trí.
Ngỡ dòng đời trôi chảy êm xuôi, không ngờ biến cố tang thương bao trùm khắp đất nước. Gia đình tôi chia lìa, tôi lạc quê, tìm nơi bến lạ. Cứ tưởng lạc nhau mãi mãi, không ngờ tôi liên lạc được với gia đình, và biết cha tôi đã nghỉ hưu, nhưng lại không hưởng được hưu bổng.
Vài thùng quà khiêm nhường gửi về đóng góp thêm cho gia đình, không bao giờ tôi quên vài món đặc biệt trân trọng trao đến cha.
Khi có chương trình đoàn tụ, tôi cũng đã lo được cho gia đình có giấy tờ, và rồi chỉ còn chờ ngày sum họp. Trong thời gian đó, tôi và cha vẫn liên lạc với nhau đều đặn qua thư từ, đôi khi tôi cũng tâm sự một vài vấn đề mình ưu tư trong tình cảm, để mong nhận được từ cha lời khuyên. Cha cũng gửi cho tôi đọc những bài thơ ông làm cùng với những tấm hình với lời đề tặng yêu thương nồng ấm.
Nhưng rồi một ngày nọ, tin nhà đưa đến, cha tôi đã nghìn trùng xa cách, ra đi một cách bình yên, nhẹ nhàng. Đầu óc tôi quay cuồng, tôi thẩn thờ, tê điếng lòng. Bao nhiêu hy vọng, mong chờ, bao nhiêu dự tính trong tôi đã tan tành.
Ngày lễ phát tang, thân bằng quyến thuộc đến phân ưu, chia buồn với gia đình tôi. Những bình hoa màu sắc tang chế, tiếng kinh cầu siêu, tiếng gõ mõ, âm thanh trầm trầm, se sắt lòng tôi. Ngước nhìn di ảnh cha tôi, khuôn mặt hiền từ đôn hậu, đôi mắt sáng ngời, nụ cười bình thản, giờ đây đã từ biệt thế gian, để đi về cõi vĩnh hằng.
Những kỷ niệm lời cha dạy cho từng đứa con, giờ đây chúng con chắt chiu nhắc lại qua làng lệ ứa. Cha là bó đuốc sáng ngời, dẫn dắt chúng con trên muôn vạn nẻo đường đời lắt léo này. Trước đây mỗi khi con tuyệt vọng, bao nỗi đắng cay, đôi khi thúc đẩy con bỏ cuộc chơi với đời, thì cha nâng đỡ, ủi an. Giờ đây bó đuốc đã tắt, con sợ trong đêm tối, nghị lực và niềm tin có còn ngự trị trong con lâu dài nữa không?
Huyết quản của cha đang luân lưu trong cơ thể con, con xin được nối tiếp có một lòng sắt son, đối xử với người chung quanh khi con còn sống giữa thế gian này phải có đức công bằng, rộng lượng mà như khi xưa cha đã cư xử và được mọi người kính trọng. Những người học trò họ cũng rất hãnh diện khi được học ở cha tôi với một tấm lòng quí mến.
Sau cùng tôi cũng rất hãnh diện khi mang dòng họ của Cha tôi.
Con gái, Tôn Nữ Ngộ Khê