CHỊ XIXANGA THONVILAY

Ở các thành phố lớn của Lào hiện có rất nhiều quán phở, nhưng biển quán lại viết tiếng Lào chứ không phải bằng tiếng Việt bởi đó là những quán phở do chính người Lào làm theo phong cách phở Việt nhưng đã được “Lào hóa.”


Phở Việt, phở Lào giống và khác

Đặt bát phở to đùng trước mặt tôi, chị Xỉxanga Thonvilay, chủ một quán phở Lào khá đông khách ở Vientiane hỏi: "Chú thử nhìn xem có khác gì với bát phở chú vẫn ăn ở Việt Nam không?"
     Tôi lặng lẽ quan sát bát phở, cũng tái, chín, nạm, gầu, bánh phở ướt; cũng rau thơm, hành chẻ được đựng trong một chiếc bát tô trắng muốt, nhìn chung, cảm nhận ban đầu là không khác mấy, nếu không nói là còn bắt mắt hơn so với bát phở ở Việt; khác chăng bát phở ở đây có vẻ to hơn, nhiều bánh và thịt hơn.
     Thấy tôi chưa nói gì, chị Xỉxanga vừa cười vừa nói: Cho chú biết một bí mật nhé, mặc dù chị làm phở theo gu ăn uống của người Lào, nhưng hiện nay, cũng có rất nhiều khách Việt đến ăn ở quán chị và bát phở mà chú sẽ ăn này thuộc loại “Phở Lào” dành riêng cho người Việt đấy.
    Bởi nếu là thực khách Lào, ngoài tái, chín, nạm, gầu, chị sẽ phải cho thêm... tiết bò, mực khô và mọc vào nữa.
     Khi tôi hỏi về sự khác nhau giữa phở do người  Việt nấu và phở do người Lào làm, chị Xỉxanga cho biết, về cơ bản là giống nhau,  khác chăng chỉ là cách chế nước và cách sử dụng các loại gia vị khi ăn.
     Về nước phở, nếu người Việt khi làm thường cho vào một số hương liệu như hoa hồi, quế, gừng, hành khô… người Lào thì không, chỉ ninh xương và để nước  thật nhạt để khi khách ăn có thể chế thêm các loại gia vị tuỳ thích.
     Vấn đề gia giảm thì phức tạp hơn, bởi đi kèm một bát phở dành cho người Lào cần có  nhiều loại, thứ nhất là phải kể đến rau, gồm: rau húng chó, mùi tàu, giá, cà  pháo, ớt tươi và đặc biệt là phải có đậu đũa; được cắt hoặc bẻ thành từng khúc  và được chấm với một loại nước chấm tương tự như nước chấm nem lụi của  Huế.
     Thứ đến là các loại gia vị, gồm đường, nước mắm, dấm, xì dầu, tương ớt, ớt khô chưng. Và khi ăn, người Lào thường cho rất nhiều các loại gia vị này  bởi theo phong cách ẩm thực Lào, phải thật chua, cay và ngọt mới ngon.

Khi người Lào “nghiện” phở

     Theo chị Xỉxanga, xét trên bình diện văn hoá ẩm thực, phở là một trong những món ăn không chỉ hòa nhập tốt mà còn có tác động khá lớn tới phong cách ăn uống của người dân thủ đô đất nước Triệu Voi.
     Trước kia, khi phở chưa thịnh hành ở đây, người Vientiane thường có thói quen ăn xôi với đồ nướng vào buổi trưa. Ngày nay, việc chọn phở thay vì xôi đã trở nên rất phổ biến  và đó có lẽ là lý do để các quán phở của cả người Việt và người Lào thi nhau mọc  lên ở Vientiane.
     Trả lời câu hỏi “vì sao thích phở”, anh Xủnthon  Rátthavông, một khách hàng thường xuyên của quán chị Xỉxanga cho biết, anh “nghiện” phở tới mức trưa nào cũng ăn trừ hai ngày nghỉ là thứ Bảy và Chủ Nhật.  Với anh, Phở là một món rất tuyệt, vừa dễ ăn vì nó có nước, vừa có đầy đủ chất  dinh dưỡng   
     Còn với chị Buangân Xỉxanê, nhân viên một ngân hàng ở Vientiane, thì việc ăn phở đã trở thành chuyện thường ngày. Chị cho biết, trước khi “đến với” phở, buổi trưa chị thường ăn các đồ ăn truyền thống của Lào như xôi, nộm đủ đủ, thịt, cá nướng… ngày nay chị không chỉ ăn phở vào buổi trưa của các ngày làm việc trong tuần mà còn rủ cả chồng con đi ăn vào các sáng thứ Bảy và Chủ Nhật. Sở dĩ như vậy là bởi vì ngoài việc dễ ăn, phở còn có một cái gì đó rất gần gũi mà chị không giải thích nổi.
     Khi tôi đem câu hỏi này hỏi chị Xỉxanga, chị nhìn tôi mỉm cười và nói đừng nên đưa ra một câu hỏi khó như
vậy, bởi phở đến với người Lào cũng nhẹ nhàng và đơn giản như tình cảm mà người Lào và người Việt dành cho nhau vậy./.
                               
                        Trích Website Phở

Có một quốc gia trên thế giới ăn phở phải bỏ thêm… đường: Thực khách nước ngoài mắt tròn mắt dẹt hỏi tại sao?

Đúng là có những người thiên ăn phở ngọt, nhiều người Việt cũng có sở thích này. Nhưng đa phần vị ngọt đều là được nêm nếm trong nước dùng khi đang đun trên bếp hoặc trong tương đen ngọt nêm thêm khi ăn. Còn bỏ thêm đường trực tiếp vào bát phở trên bàn ăn thì quả là hiếm thấy.

Phở đã quá nổi tiếng trên thế giới là món đặc sản của Việt Nam, đến mức khi hỏi tới ấn tượng về dải đất hình chữ S này, 99% người nước ngoài sẽ nhắc đến phở. Tuy nhiên, không phải chỉ Việt Nam mới có phở, nhiều quốc gia cũng có các phiên bản “anh em” khác, với nhiều sự cải tiến, thay đổi, nhưng về cơ bản vẫn là một món có nước dùng được ninh cầu kỳ, ăn với sợi phở (tuỳ hình dáng) và có thêm thịt thà, rau thơm các loại.

Khi ăn phở, dù là người Việt hay thực khách quốc tế thì thường có thói quen phải bỏ thêm những loại gia vị, “topping” khác vào để hương vị được đậm đà, hợp khẩu vị hơn. Đó có thể là giấm ớt tỏi, chanh, tương đen ngọt, nước mắm, tương ớt, ớt xay, rau sống, quẩy… Thế nhưng có một quốc gia trên thế giới, người dân ở đó lại thích ăn phở phải bỏ thêm… đường kính. Không phải nơi nào quá xa xôi mà chính là “người anh em” Lào láng giềng đây thôi!

Thoạt nhìn, tô phở Lào không khác ở Việt Nam là mấy, cũng có bánh phở, nước dùng, có thịt bò, thịt gà, bò/gà viên, hành lá, giá rau thơm các loại… Khi xét cụ thể thì sự khác biệt cũng rõ ràng hơn: nước dùng đục hơn, nhạt hơn, sợi phở màu xám, mỏng hơn, ăn kèm với đậu đũa sống, dưa chua, cà rốt, su su…

Tô phở Lào về cơ bản thì vẫn “cùng gốc” phở nhưng có sự khác biệt khá rõ rệt.

Đặc biệt hơn, khi ăn phở, người Lào thường bỏ thêm khá nhiều loại gia vị, gồm: đường, giấm, nước mắm, xì dầu, hạt tiêu, tương ớt, ớt chưng… Lý do là bởi trong ẩm thực Lào, các món ăn phải đủ thật ngọt, thật chua, thật cay… thì mới được coi là món ngon. 

Trong các loại gia vị bỏ vào phở của Lào thì đường là nhân tố khác biệt nhất so với phần lớn các quốc gia khác. Đúng là có những người thiên ăn phở ngọt, nhiều người Việt cũng có sở thích này. Nhưng đa phần vị ngọt đều là được nêm nếm trong nước dùng khi đang đun trên bếp hoặc trong tương đen ngọt nêm thêm khi ăn. Còn bỏ thêm đường trực tiếp vào bát phở trên bàn ăn thì quả là hiếm thấy.

Thậm chí, chuyện người Lào bỏ đường vào phở còn trở thành topic gây sốt MXH, trong một nhóm cộng đồng ẩm thực châu Á, bài viết về phở Lào thêm đường đã thu hút hơn 1,3k bình luận sôi nổi.

Đa phần các thành viên đều cảm thấy khá lạ lẫm, nhưng đây là một điều rất phổ biến ở Lào. Nguồn: Brian Phetthavong/ subtle asian traits.

Ẩm thực thế giới luôn phong phú, phát triển từ chính phong tục tập quán, quan niệm, khẩu vị của người dân từng vùng. Mỗi ngày chúng ta lại biết thêm nhiều điều hay ho!