Chúa Nhật I Mùa Vọng Năm A
Bài Ðọc I: Trích sách Tiên tri Isaia (Is 2, 1-5)
“Thiên Chúa quy tụ các dân tộc trong nước Người, để hưởng bình an đời đời”.
Ðiềm Isaia con trai của Amos đã thấy về Giuđa và Giêru-salem. Ðiềm sẽ xảy ra trong những ngày sau hết, là núi của nhà Chúa được xây đắp trên đỉnh các núi, và núi ấy sẽ cao hơn các đồi, và các dân nước sẽ đổ về đó.
Nhiều dân tộc sẽ đến và nói rằng: “Hãy đến, chúng ta hãy lên núi Chúa và lên nhà Thiên Chúa của Giacóp. Người sẽ dạy chúng ta đường lối của Người, và chúng ta sẽ đi theo ý định của Người”; vì luật pháp sẽ ban ra từ Sion, và lời Chúa sẽ phát ra từ Giêrusalem.
Người sẽ xét xử các dân ngoại và khiển trách nhiều dân tộc. Họ sẽ lấy gươm mà rèn nên lưỡi cày, lấy giáo rèn nên lưỡi liềm. Nước này không còn tuốt gươm ra đánh nước kia nữa; người ta cũng sẽ không còn thao luyện để chiến đấu nữa. Hỡi nhà Giacóp, hãy đến, và chúng ta hãy bước đi trong ánh sáng của Chúa.
Bài Ðọc II: Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Rôma (Rm 13, 11-14)
“Phần rỗi chúng ta gần đến”.
Anh em thân mến, biết rằng thời này là lúc chúng ta phải thức dậy. Vì giờ đây, phần rỗi chúng ta gần đến, hơn lúc chúng ta mới tin đạo. Ðêm sắp tàn, ngày gần đến. Chúng ta hãy từ bỏ những hành vi ám muội và mang khí giới ánh sáng. Chúng ta hãy đi đứng đàng hoàng như giữa ban ngày, không ăn uống say sưa, không chơi bời dâm đãng, không tranh chấp ganh tị. Nhưng hãy mặc lấy Chúa Giêsu Kitô, và chớ lo lắng thoả mãn những dục vọng xác thịt.
Phúc Âm: Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu (Mt 24, 37-44)
“Hãy tỉnh thức để sẵn sàng”.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Trong thời ông Noe xảy ra thế nào, thì lúc Con Người đến cũng như vậy. Cũng như trong những ngày trước đại hồng thuỷ, người ta ăn uống, dựng vợ gả chồng, mãi đến chính ngày ông Noe vào tàu mà người ta cũng không ngờ, thình lình đại hồng thuỷ đến và cuốn đi tất cả, thì khi Con Người đến, cũng sẽ xảy ra như vậy. Khi ấy sẽ có hai người đàn ông đang ở ngoài đồng, một người được tiếp nhận, một người bị bỏ rơi. Và có hai người đàn bà đang xay bột, một người được tiếp nhận, còn người kia bị bỏ rơi. Vậy hãy tỉnh thức, vì không biết giờ nào Chúa các con sẽ đến.
“Nhưng các con phải biết điều này, là nếu chủ nhà biết giờ nào kẻ trộm đến, hẳn ông ta sẽ canh phòng, không để cho đào ngạch khoét vách nhà mình. Vậy các con cũng phải sẵn sàng, vì lúc các con không ngờ, Con Người sẽ đến”.
Vài ý chính Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu Mt 24, 37-44.
Tin Mừng Matthêu (năm phụng vụ A) luân phiên các phần diễn ngôn và tường thuật. Bài diễn ngôn lớn cuối cùng của Chúa Giêsu nói về Con Người đến và sự chuẩn bị cho sự kiện đó (các chương 24-25). Chúa đã nói về Đền Thờ phá hủy. Các môn đệ hỏi Ngài: "Xin cho chúng con biết khi nào việc ấy sẽ xảy ra và dấu hiệu nào báo trước sự ngự đến của Thầy và ngày tận thế". Để trả lời, Chúa Giêsu đã giảng dạy khi "đang ngồi trên núi Ô-liu-vê" (24,3), nơi mà niềm hy vọng Do Thái chờ đợi sự hiển linh cuối cùng. Trên nền tảng văn học khải huyền Kinh Thánh, Chúa Giêsu trước hết nói về ngày tận thế với những đau khổ và dấu hiệu của nó, nhưng kết luận ngay cả chính Ngài, Con Thiên Chúa, cũng không biết ngày giờ đó (24,36). Huống chi chúng ta: "Anh em không biết..." (câu 42.44).
Sự đến của Con Người
Đoạn văn nhấn mạnh sự không thể đoán trước của Sự Ngự Đến và cần thiết phải tỉnh thức. Không bao giờ nói "sự đến của Ta", Chúa Giêsu nói với các môn đệ về sự đến "của Con Người" (24,27.37.39) hoặc của "Chúa anh em" (24,42), nhưng Ngài đã trả lời câu hỏi của họ "dấu hiệu nào báo trước Thầy ngự đến?". Liệu họ vẫn còn mong đợi Ngài theo màu sắc một chủ nghĩa Mê-si-a chính trị? Nhưng chính Ngài, Đấng bảo họ tỉnh thức, đã tự đồng nhất mình, trước ngưỡng cửa Cuộc Thương Khó, với Con Người này Ngài đã báo trước với họ Ngài sẽ bị nộp và bị giết trước khi trở lại trong quyền năng Phục Sinh và sau đó trở lại trong vinh quang. Núi Ô-liu-vê, họ sẽ gặp lại Ngài ở đó, tại Ghết-sê-ma-ni...
Sau các câu 37-41 là đoạn từ câu 42 đến 44, bắt đầu bằng "vậy anh em hãy tỉnh thức". Chúa Giêsu cảnh báo hai lần về sự đến, theo nghĩa đen là "sự ngự đến" (parousía), của Con Người (37.39), bất ngờ như một tên trộm. "Parousía", từ tiếng Hy Lạp parousia, đã cho ra tiếng Latin ad-ventus; từ đó có avènement (sự ngự đến), Avent (Mùa Vọng). Cần phải chuẩn bị cho điều đó.
Sự chờ đợi sáng suốt, trong cuộc sống hàng ngày
Chúa Giêsu trước hết nhắc lại trận đại hồng thủy vào thời Nô-ê. Ngài phân biệt thời đại - theo nghĩa đen "những ngày" (37.38) - của Nô-ê trước trận đại hồng thủy với ngày ông vào tàu. Chúa Giêsu không nhấn mạnh ở đây về tội ác trước trận đại hồng thủy. Chuỗi "người ta ăn uống, cưới gả" không đồng nhất với "những cuộc ăn uống say sưa, say rượu, trác táng hay trụy lạc" mà Phao-lô đã nói đến. Đó đơn giản là cuộc sống hàng ngày của lịch sử, được phân biệt với Ngày sẽ kết thúc nó. Cũng vậy đối với công việc ngoài đồng hay ở cối xay.
Điểm chính là mọi người "không hề ngờ gì cả", theo nghĩa đen "không biết (gì cả)", câu 39. Tiếng Hy Lạp phân biệt "biết" (savoir) và "nhận biết" (connaître). Không ai biết ngày giờ đó, v.v. Ngược lại, có điều gì đó cần nhận biết. Bởi vì nếu những người đương thời với Nô-ê "không nhận biết gì cả", thì với các môn đệ, Chúa Giêsu nói, theo tiếng Hy Lạp: "Còn anh em, anh em biết điều này:..."; và ở thì hiện tại: "Chúa anh em đang đến", "tên trộm đang đến", "Con Người đang đến" (42-44). Sự ngự đến cuối cùng của Ngài không nên làm lo lắng ai khao khát ngày của Ngài bằng cách "nhận biết" Ngài đang đến gần qua những lần đến hàng ngày của Ngài. Tỉnh thức, đối với người Ki-tô hữu, không phải là mua bảo hiểm, nhưng sẵn sàng cho cuộc gặp gỡ.
"Trong số những ai mong đợi Chúa, không ai thất vọng" (câu đối ca mở đầu). Và lời tựa nhắc đến "những ơn phúc Chúa đã hứa với chúng ta và chúng ta chờ đợi trong khi tỉnh thức trong đức tin". Sự chờ đợi nhiệt thành hơn là sợ hãi, chúng ta hãy cầu nguyện với Ngài.
Philippe Wargnies sj
Dòng Tên, nhà chú giải Kinh Thánh (Viện Kinh Thánh Rô-ma), giáo sư Thánh Kinh tại IET (Bruxelles)*
Bài giảng: Cảnh báo: Chúa Giêsu đang đến với chúng ta
Sau nhiều năm tương đối yên bình, thuận lợi cho kinh doanh, du lịch, giải trí, v.v., xã hội chúng ta lại một lần nữa bị rung chuyển bởi những cảnh báo: trước tiên đại dịch Covid, sau đó là chiến tranh ở Ukraina, và tại các địa phương là những sự cố khí hậu, những cơn lốc xoáy bất ngờ, lũ lụt, v.v. Và đây lại là những ngày mai bất định, vì mọi hoàn cảnh có thể bị đảo lộn từ ngày này sang ngày khác. Như Chúa Giêsu đã nói trong Tin Mừng: "Người ta ăn uống...", như thường lệ, và họ đột ngột bị cuốn vào bất hạnh. Và hơn nữa: "Một người sẽ bị bắt đi, người kia sẽ được để lại", trong ngôi nhà bị ném bom, người này có thể chạy thoát kịp thời, người kia đã bị đè chết. Đó là sự bất bình đẳng trước lũ lụt và những bi kịch khác, như vào thời Nô-ê.
Như những lời cảnh báo
Tại sao người này thoát được còn người kia bị đè chết? Cả hai đều không hề ngờ gì cả. Người này không có đức hạnh hơn người kia, người này không bị trừng phạt nhiều hơn người kia. Sự ngẫu nhiên là âm hiểm và Chúa Giêsu rút ra kết luận: "Vậy anh em hãy tỉnh thức, hãy sẵn sàng". Sau đó trong cùng bài diễn ngôn, Ngài cảnh báo chúng ta chống lại mọi thuyết thảm họa: chiến tranh đã có từ buổi đầu của nhân loại; tương tự, thảm họa, động đất và lũ lụt, và ngày tận thế vẫn chưa đến. Vậy lời kêu gọi này có ý nghĩa gì: "Hãy sẵn sàng"? Lời cảnh báo rõ ràng: đừng để bị phân tâm bởi điều khác, đừng bỏ lỡ cơ hội của mình: chiếc tàu Nô-ê mới, là cộng đoàn những người đã chịu phép rửa (xem 1 Pr 3,20), vẫn còn có thể tiếp cận được, như một chuyến tàu điện ngầm hay xe buýt, dừng ở mỗi trạm. Vẫn còn cách để lên tàu và người ta tìm thấy chỗ cho tất cả các loại động vật: không ai bị loại trừ, tất cả các gia đình trên trái đất được mời bước đi trong ánh sáng của Chúa (bài đọc thứ nhất); đó sẽ là thông điệp của lễ Hiển Linh.
Các buổi lễ Chủ Nhật, như những bài tập về sự tỉnh thức
Sẵn sàng: trước tiên chúng ta rèn luyện điều đó trong các buổi lễ. Chính qua các bài hát, thánh ca và thánh vịnh, những lời cầu nguyện và phép lành mà sự tỉnh thức được yêu cầu được thực hiện. Chúa Giêsu lập tức thực hiện lời Ngài hứa: "Bấy giờ Con Người sẽ đến". Khi chúng ta tụ họp quanh Lời Chúa, khi lắng tai và hướng lòng về Ngài, như bây giờ, Ngài ban tràn sự hiện diện của Ngài cho chúng ta. Hãy áp dụng ngôn ngữ của thánh Phao-lô vào kinh nghiệm này: bằng cách đón nhận thông điệp Tin Mừng, để nó thấm vào suy nghĩ và trí nhớ của chúng ta, "chúng ta mặc lấy Chúa Giêsu Ki-tô", Lời Ngài trở thành như một bộ quần áo mà chúng ta chiếm làm của riêng mình. Sau đó khi ra đi vào thế giới rộng lớn, chúng ta mang trong mình sức mạnh Thánh Thần Ngài. Nhưng, vì sự yếu đuối, chúng ta vẫn cầu xin Ngài: xin Ngài giữ chúng ta tỉnh thức, quan tâm đến việc loại bỏ những hoạt động của bóng tối và tiến hành cuộc chiến của ánh sáng, đó là cuộc đấu tranh vì công lý, chia sẻ, tương trợ và cứu giúp, phục vụ người lân cận của chúng ta.
Marcel Metzger
Feu Nouveau 66/1
