Cuối những năm 40 của thế kỷ trước, taxi bắt đầu xuất hiện ở Sài Gòn – Chợ Lớn và đến những năm 50 thì dân Sài Gòn đã quen với hình ảnh của những chiếc xe “con cóc” hay “con bọ” lắm rồi. Những chiếc taxi có màu xanh dương và màu vàng kem đã từng tràn ngập đường phố Sài Gòn những năm 60-70.
Sau khi Pháp chiếm miền Nam và “bảo hộ” miền Bắc, Trung thì họ đã đem vào Việt Nam, nhất là miền Nam, rất nhiều máy móc và phương tiện vận tải, phục vụ cho nhu cầu phát triển kinh tế chính trị cũng như khai thác tài nguyên. Trong làn sóng đó, nhiều công ty xe hơi đã được dựng lên, phần lớn có trụ sở trong địa hạt quận 1 trước 1954, một số có công ty đại diện ở các tỉnh lớn như Hà Nội Hải Phòng, làm đại lý cho hãng xe Pháp Peugoet, Citroen, Renault, Simca, Packard, Panhard, hãng xe Mỹ như Ford, Chrysler, General Motors, xe Anh như Vauxhall, Austin, Morris và xe Đức như Opel, Volswagen, xe Ý như Fiat, Nhật như Toyota, Hond, v.v.
Cũng vào thời điểm đó, taxi bắt đầu xuất hiện trên đường phố Sài Gòn. Tuy nhiên đây là phương tiện chỉ dành riêng cho những người giàu có, vì giá cả khá đắt đỏ. Taxi “con cóc” thời đó đặc trưng nhất là những chiếc Renault 4CV, do Pháp sản xuất đại trà từ năm 1947.
Bến Bạch Đằng từng là điểm đậu rất nhiều xe taxi. Thời đó, taxi không có tổng đài, cũng không được trang bị bộ đàm, nên lái xe phải chạy lòng vòng để đón khách hoặc cũng giống như taxi bây giờ: chờ khách tại những điểm vàng, giờ vàng. Vậy nên buổi đêm, cánh tài xế thường chờ xe tại các rạp hát cải lương, nơi khách hàng có nhu cầu đi lại rất cao.
Taxi bấy giờ đa phần là nhập từ Pháp về Sài Gòn, sau đó được đăng ký và cấp phát số hiệu. Số hiệu đó được in lên hai bên cửa xe. Chủ nhân của xe được khắc tên, địa chỉ lên một tấm bảng gắn trên xe. Khách muốn đi taxi phải vẫy tay gọi, hoặc ra tận nơi. Khác với ngày nay, taxi có phí mở cửa, phí chờ xe, phí các cây số đầu tiên…, ngày xưa taxi chỉ tính tiền cây số.
Một điều khá thú vị và văn minh là hầu hết các xe đều có viết “Đừng bỏ rác xuống đường”. “Đừng” – lời khuyên nhẹ nhàng, chứ không phải là “Không” hay “Cấm” như ngày nay chúng ta thi thoảng vẫn bắt gặp trên đường phố.
Một số tài liệu cũ ghi nhận rằng vào những năm 70, Sài Gòn ước tính có khoảng hơn 7.000 chiếc taxi. Nguyên nhân là năm 1968, số xe taxi tăng vọt sau khi loại xe bốn chỗ Renault, Dauphine Alfa, Datsun, Mazda bán trả góp được nhập cảng vào Sài Gòn.
Sau 75, những chiếc taxi vang bóng một thời biến mất trên đường phố Sài Gòn…
Dưới đây là một vài hình ảnh taxi Sài Gòn trước 1975:
Lê Nguyên tổng hợp saigonxua.org
