Tuần Thánh là gì?

Tuần Thánh là gì?

“Đám đông trải áo mình trên đường, kẻ khác chặt cành cây trải trên đường” Chúa Giêsu Nazareth tiến vào Giêrusalem được bao quanh bởi một đám đông đang reo hò, Thánh Matthêu kể lại trong chương 21 của Tin Mừng: “Hoan hô Con vua Đavít! Phước thay Đấng nhân danh Chúa mà đến!” đám đông reo hò và tung hô Đấng mà họ coi là Đấng Mê-sia.

Gần 2.000 năm sau, các Kitô hữu trên khắp thế giới vẫn kỷ niệm ngày “vào thành khải hoàn” của Chúa Giêsu vào Thành Thánh trong Chúa Nhật Lễ Lá. Do đó, họ bước vào Tuần Thánh, phần cuối cùng của Mùa Chay (thời gian phụng vụ kéo dài 40 ngày dành riêng cho Thiên Chúa). Phần sau kết thúc bằng Đêm Vọng Phục Sinh, vào đêm Thứ Bảy đến Chủ Nhật tuần sau, một đêm mà các Kitô hữu kỷ niệm Chúa Kitô phục sinh. Jean-Marie Salamito, một nhà sử học chuyên về lịch sử cổ xưa của Kitô giáo, cho biết những ngày này là trung tâm “của năm Kitô giáo và phụng vụ”.

Với lý do chính đáng, các sự kiện diễn ra vào khoảng năm 30 sau Công nguyên đã đặt nền móng cho kitô giáo như vẫn được thực hành cho đến ngày nay. Giáo sư tại Sorbonne tóm tắt: “Chúng ta đang ở trung tâm mầu nhiệm Kitô giáo, với điểm đặc biệt Cuộc Khổ nạn và Phục sinh là những sự kiện độc đáo nhưng được tái hoạt động hàng năm trong lễ kỷ niệm”.

Tiến vào thành Giê-ru-sa-lem

Tuần đặc biệt này bắt đầu bằng việc kỷ niệm một cuộc vào thành Thánh Gêrusalem đáng chú ý. Chúa Giêsu được một đám đông chào đón ở cổng thành Giêrusalem. Thứ nhất, vì Người là một người rất “nổi tiếng”, nên có nhiều nguồn lịch sử kể lại, kể cả những nguồn không theo Thiên chúa giáo. Nhưng cũng bởi vì Lễ Vượt Qua của người Do Thái là một lễ hội hành hương lớn, trong đó thành phố thường thu hút người dân.

Người thành Nazareth cưỡi lừa đi vào, một con vật chủ yếu biểu tượng của hòa bình. Học giả phân tích: “Cưỡi ngựa sẽ là hành động của một lãnh chúa”. Nhưng điều này trước hết đề cập đến lời tiên tri của Dacaria đã tuyên bố nơichương 9, rằng vua Ítraen sẽ cỡi lừa đến. “Hỡi thiếu nữ Giêrusalem, hãy reo mừng! Kìa, vua của ngươi đến với ngươi; Ngài là Đấng công bình và toàn thắng, Ngài khiêm nhường và cưỡi lừa” (Dacaria 9,9).

Ngay cả ngày nay, lễ kỷ niệm này vẫn không mất đi: Một ngày Chúa nhật có ảnh hưởng lớn trong các nhà thờ bởi vì nhiều người không thường đến nhà thờ cũng sẽ đến đến để cử hành lễ này, với mong muốn được các linh mục làm phép cho các nhánh cây.  Do đó, theo Kitô giáo trung tâm của mọi Lịch sử là cuộc đời của Chúa Giêsu, và trung tâm cuộc đời của Chúa Giêsu là Tuần Thánh này”.

Nếu khung cảnh đẹp đẽ, Chúa Giêsu vẫn nghiêm túc, theo lời kể lại các đoạn văn Kinh thánh. Bởi vì Người đã nói với các môn đệ rằng sẽ chết ở thành phố này: “Giêrusalem, Giêrusalem, kẻ giết các ngôn sứ và ném đá những người được sai đến với ngươi” (Lc 13,34). Đối với thánh sử, cái nhìn của Chúa Giêsu thậm chí còn khác: “Chúa Giêsu, với vẻ mặt cương quyết, lên đường lên Giêrusalem” (Lc 9,51). Đặc biệt vì Người không có thói quen đến các thành phố lớn. Chúa Giêsu luôn có một hành động diễn ra trong bối cảnh nông thôn. Người sống ở Nazareth, nhưng cũng ở Caphácnaum đều là hai ngôi làng. Một cách gần gũi với người dân nông thôn.”

Về những ngày tiếp theo, chúng tai ghi nhận một số điểm khác biệt giữa các văn bản. chúng ta biết một âm mưu chống lại Chúa Giêsu đang được chuẩn bị. Thực sự đã có sự hiểu biết giữa tầng lớp quý tộc tư tế của Giêrusalem, bao gồm cả Thượng tế, và Tổng trấn  La Mã Philatô, người chỉ cư trú trong thành phố trong dịp cử hành Lễ Vượt Qua của người Do Thái.

Thứ Năm Tuần Thánh: bữa ăn cuối cùng

Chính trong bầu không khí đặc biệt này mà bữa ăn cuối cùng của Chúa Giêsu với các môn đệ đã diễn ra, Bữa Tiệc Ly, hôm nay được cử hành vào Thứ Năm Tuần Thánh. Ngoài việc được mô tả trong các Tin Mừng, buổi tối hôm nay còn được kể lại bởi Thánh Phaolô thành Tarsus, người đã viết lá thư đầu tiên cho giáo đoàn Côrintô vào những năm 1950. Đó là một trong những bản văn cổ nhất mà chúng tôi có và chắc chắn Thánh Phaolô đã trao đổi với các nhân chứng biết Chúa Giêsu. Chính vào ngày này mà Tam Nhật Phục Sinh bắt đầu, ba ngày tạo nên trọng tâm của năm phụng vụ.

Trong bữa ăn này, Chúa Giêsu bẻ bánh và chia rượu. Người thực hiện một cử chỉ tượng trưng, đưa bánh cho các môn đệ và nói với họ rằng đó là thân xác của Người. Người cũng đưa rượu cho họ và nói với họ rằng đó là máu của mình. Đây là nguồn gốc của mọi lễ kỷ niệm Kitô giáo. Vì đó thực sự là di sản mà Chúa Giêsu thành Nazareth trao tặng: “Hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy” (Lc 22,19). Những câu nói và cử chỉ này cấu thành nên Bí tích Thánh Thể, đã được lặp lại kể từ mỗi Chúa nhật trong tất cả các nhà thờ trên thế giới. Đó là một trong hai cử chỉ lâu đời nhất của Kitô giáo, với phép rửa tội.

Trong bữa ăn này, Chúa Giêsu cũng gợi lên sự phản bội mà Ngài sẽ phải chịu từ môn đệ Giuđa. Thánh Gioan kể lại: “Amen, amen, tôi nói với canh em: một trong các người sẽ phản bội tôi”. Tất cả các văn bản Kinh thánh cho thấy rằng Chúa Giêsu nhận thức được rằng Ngài đang hướng tới cái chết và Ngài chấp nhận nó.

Sau đó Chúa Giêsu và các môn đệ lui về Vườn Ô-liu. Ở đó, các tôi tớ của Thượng Tế, được Giuđa hướng dẫn, đã đến đón ngài cùng với một đội quân La Mã, Tin Mừng theo Thánh Gioan kể lại. Nhưng tại sao lại có sự phản bội này?. Giuđa lẽ ra đã chờ đợi Chúa Giêsu giải phóng người Do Thái khỏi ách thống trị của người La Mã, và khi phát hiện ra rằng đây không phải là kế hoạch của mình, thì sẽ phản bội Ngài. Đó là một lời giải thích trong số những lời giải thích khác.

Thứ Sáu Tuần Thánh: Cuộc Khổ nạn của Chúa Kitô

Trong quá trình đó, Chúa Giêsu bị đưa ra trước chính quyền Do Thái. Thầy tế lễ thượng phẩm và đoàn tùy tùng của ông nghĩ rằng Chúa Giê-su có nguy cơ khiến người Do Thái nổi dậy chống lại người La Mã, điều này sẽ gây ra một cuộc tắm máu thực sự. Vào buổi sáng, Người cũng được đưa đến quan Tổng trấn Phongxiô Philatô, trong “praetorium” của ông ta. Trái ngược với hình ảnh phổ biến, “đám đông có lẽ không lớn” ngày hôm đó. “Chúa Giêsu bị bắt trong đêm. Vì Người nổi tiếng nên chính quyền không quan tâm đến việc có một đám đông lớn.”

Cuộc trao đổi bắt đầu, Chúa Giêsu dường như không thể lay chuyển được. Trong phiên tòa, Philatô rất có thể bị ấn tượng bởi người đàn ông được mô tả là một kẻ kích động đơn giản. “Tôi không thấy có lý do gì để lên án người” (Ga 18-38), vị Tổng trấn La Mã tuyên bố với chính quyền Do Thái ở Giêrusalem. Trước khi nói thêm: “Nhưng, với các ông, theo tục lệ là tôi sẽ thả một người nào đó cho các ông vào dịp Lễ Vượt Qua: vậy các ông có muốn tôi tha Vua dân Do Thái cho các ông không?” Trong vô vọng, đám đông nhỏ ủng hộ Barabbas, một kẻ sát nhân cũng bị Philatô giam giữ.

Sau đó Chúa Giêsu bị kết án đóng đinh, một hình thức tra tấn thường xuyên được người La Mã áp dụng. Trước hết Người bị đánh đòn trước khi trải qua các hành vi nhục nhã khác (dùng chung quần áo, đội vương miện gai), “tương ứng với quyền của binh lính La Mã được chế nhạo ai đó bị kết án tử hình”. Chúng ta phải nhớ rằng chúng ta đang ở trong một thực tế đầy bạo lực.

Sau khi vác cây thánh giá của mình lên đỉnh Golgotha, “Chúa Giêsu thành Nazareth, Vua dân Do Thái” (chế giễu dòng chữ trên cây thánh giá của Người) đã bị đóng đinh vào thập tự giá. Cách tra tấn này là ý tưởng gây ra cái chết từ từ và trong một tư thế không thể cứu chữa. Để tránh chết vì ngạt thở bởi sức nặng của cơ thể, người bị kết án phải đứng trên đôi chân bị đóng đinh, khiến họ đau đớn không chịu nổi. Người sẽ bị xen kẽ giữa nghẹt thở và đau khổ cùng cực.” Do đó, Chúa Giêsu sẽ chết sau vài giờ nữa, có lẽ đã rất yếu đi do những ngày trước đó và trận đòn roi. Bởi vì khi người La Mã đến đánh gãy chân Ngài để chấm dứt sự tra tấn thì Đấng được gọi là Đấng Kitô đã trút hơi thở cuối cùng.

Để kỷ niệm sự kiện này, các Kitô hữu đi các chặng Đàng Thánh Giá, một hành động sùng kính thực sự, tại 14 chặng vào Thứ Sáu Tuần Thánh mỗi năm. Đây là ngày duy nhất trong năm không có Thánh lễ truyền phép.

Thi thể của Chúa Giêsu cuối cùng đã được đặt trong ngôi mộ vào chiều thứ Sáu, một ngày trước ngày Sabát. Các câu chuyện bị gián đoạn cho đến khi những người phụ nữ phát hiện ra ngôi mộ trống và ngay lập tức cảnh báo các môn đệ một ngày sau ngày Sabát.

Chúa Nhật Phục Sinh

Tin Mừng kể lại rằng họ cùng nhau tìm thấy tấm vải liệm được đặt trên một tảng đá. Đây là lúc Kitô giáo ra đời. Nếu chúng ta tin vào những câu chuyện, một điều gì đó sẽ xảy ra vào đêm Thứ Bảy, ngày sẽ trở thành Chúa Nhật của Kitô giáo : Sự Phục Sinh. Đây là điều mà các Kitô hữu cử hành trong Đêm Vọng Phục Sinh, với những ngọn nến. “Đó là ánh sáng trong bóng tối, sự sống chiến thắng cái chết”.