Đường dẫn vào Núi Thánh Micae
Những đoàn xe ca chất đầy du khách nối tiếp nhau ra khỏi bãi đậu, lăn bánh về Rennes hoặc Paris. Mùa hè 2023 đã kết thúc, để lại phía sau một địa chỉ du lịch nổi tiếng thế giới vừa lập kỷ lục đón tiếp trên ba triệu khách. Đó là Mont Saint-Michel, một núi đá nhô lên giữa đại dương bao la ở phía Tây Bắc nước Pháp.
NƯỜM NƯỢP KHÁCH
“Đông lắm, hết nối đuôi nhau chờ lái vào bãi thì lại xếp hàng chờ đi bộ trên con đê dài mới xây dựng gần đây dẫn vào cổng, rồi tiếp tục xếp hàng đi lên các bậc thang, vào bên trong tường thành bằng đá tảng ngàn năm tuổi,” lời kể của Bích Trâm, một nữ quản trị viên lữ hành dắt đoàn du khách từ Sài Gòn qua thăm Mont-Saint-Michel hồi Tháng Bảy 2023. “Dù trời nắng nóng nhưng ai cũng vui cười và kiên nhẫn. Đủ loại khách, từ khách nội địa Pháp qua khách đến từ Anh, Canada, Mỹ và khách đến từ các nước Tây Âu, Đông Âu. Sao mà nhiều khách đến dữ vậy!”.
Thu hút nhiều khách là vì năm 2023 đánh dấu 1,000 năm tồn tại của Núi Thánh Micae (tức Tổng lãnh Thiên thần Micae) với nhiều vai trò quan trọng khác nhau theo từng thời điểm. “Không phải chỉ riêng năm nay mà từ nhiều năm trước, Mont-Saint-Michel đã hút khách tham quan không thua gì tháp Eiffel; Bảo tàng Louvre và Điện Versailles ở Paris,” một viên chức ngành công nghiệp không khói vùng Normandie cho biết.
Du khách lội nước thám hiểm chân tường thành
Bí mật nào phía sau tường đá này?
Sau nhiều lần ngủ mơ thấy Tổng lãnh Thiên thần Micae hiện ra, năm 708, Đức Giám mục địa phận Avranches quyết định xây dựng trên núi đá nhô lên giữa biển khơi một nhà nguyện hiến dâng lên vị thiên thần này. Ông xin được một ít vết tích của vị thiên thần này tại Núi Gargan bên Ý đem về nhà nguyện. Tiếng lành lan ra, những khách hành hương đầu tiên bắt đầu tìm đến; và năm 966 thì các tu sĩ dòng Benedictine xây dựng nhà tu trên đảo. Núi Thánh Micae càng có sức thu hút các tín hữu. Và từ năm 1979, khi nơi đây được UNESCO ghi vào danh sách Di sản thế giới thì nó bắt đầu trở thành một trong 10 địa chỉ du lịch số một tại Pháp.
“Hôm ấy, qua được cái cổng chính dẫn vào con đường chính duy nhất bên trong thành là… hết di chuyển được luôn vì quá nhiều khách,” Bích Trâm kể. “Cảnh sát phải chặn dòng người, chia ra thành từng tốp vài chục người thì đoàn khách mới bước tiếp được”. Ông Thomas Velter, viên chức phụ trách du lịch tại Mong-Saint-Michel cho biết vào ngày lễ kính Đức Mẹ Maria Hồn xác lên trời 15 Tháng Tám qua, số khách đã tăng lên đến trên 33,000. “Xếp hàng 120 phút họ mới vào được bên trong,”.
Thời Cuộc chiến 100 năm hồi thế kỷ 14-15, Mont-Saint-Michel trở thành một tiền đồn ngày đêm cảnh giác ngăn chặn những cuộc tấn công của quân lính Anh. Tuy bị bao vây suốt 30 năm nhưng nó vẫn đứng vững.
Thời Tươi Đẹp (Belle Époque, khoảng thời gian yên bình kéo dài từ 1871-1880 cho đến khi nổ ra Đệ nhất Thế chiến 1914-1918, Mont-Saint-Michel đã bắt đầu hút du khách quốc tế, trong đó có quán ăn Mère Poulard. Nhà hàng xinh xắn nho nhỏ này càng nổi tiếng hơn sau khi nhà văn Mỹ Ernest Hemingway, lúc còn là đặc phái viên chiến trường, tạt vào đây ngồi viết tường thuật về cuộc đổ bộ của quân Đồng Minh lên bờ biển Normandie bình minh ngày 6 Tháng Sáu 1944. “May là nhờ đã có đặt chỗ trước nên tụi này có được bàn trong nhà hàng Mère Poulard của bà đầu bếp Annette Poulard. Nhà hàng này đã mở đón khách từ năm 1888,” chị Bích Trâm kể.
Khách nườm nượp
NƠI KHÔNG TIẾP DU KHÁCH
Mont Saint-Michel hút khách nhưng không phải khách nào cũng được tự do tham quan một vài nơi bên trong tường thành bao quanh nó. Chẳng hạn như khu hành lang dài ở trên cao khoảng 30m bao quanh mặt phía Đông của tu viện, nơi có tầm nhìn xuống toàn vịnh thật đẹp. Để vào được khu vực này, vài nhà nghiên cứu lịch sử phải đi qua nhiều bậc thang và nhiều cánh cửa sắt khóa kín.
“Trong suốt 450 năm liền, nơi đây có hàng chục xà lim nhốt những phạm nhân đáng tội chết nhưng chưa bị thi hành án tử. Cho họ nếm trải gió lạnh, nắng nóng một thời gian thì họ cũng chết, chẳng cần mang ra chém đầu, treo cổ gì cả,” ông Étienne Dupont, tác giả cuốn Les Prisons du Mont-Saint-Michel (Những nhà tù của Núi Thánh Micae, nhà xuất bản Perrin) cho biết. Trên các bức tường đá vẫn còn dấu chứng về những cực hình mà phạm nhân kinh qua. Họ dùng những mảnh đá nhọn, muỗng sắt để khắc ghi lên đá, “mô tả” địa ngục trần gian.
Có một truyền thuyết kể rằng, tu sĩ Suppon, bề trên của nhà dòng từ 1033 đến 1048 là người đã cho xây xà lim đầu tiên. Người bị đưa vào đây là một thiếu nữ xinh đẹp người Ý mà ông ta đã xâm hại. Cô phải vào đây để che đậy tội lỗi vì đã có một em bé với vị tu sĩ đáng kính kia! Người kế nhiệm, bề trên Roger, từ 1048 đến 1102, cho xây thêm nhiều buồng kín, nơi ẩn mình muôn đời của những tu sĩ, linh mục nổi loạn, trong đó có cả Juthael, giám mục thành Dol vì đã dám tranh quyền cai trị Núi Thánh Micae.
Không có tài liệu lịch sử nào viết rõ về vai trò nhà tù của Mont-Saint-Michel cho đến cuối thế kỷ 14 và chỉ dưới thời vua Louis XI thì vụ nhốt phạm nhân đầu tiên mới ghi rõ. Bị bắt năm 1425, thuyền trưởng Nicolas Burdett người Anh chính là người tù đầu tiên của “ngục Bastille ngoài khơi” Normandie. “Sau đó có thêm bốn binh lính người Tô Cách Lan vì tham gia vụ ám sát tổng giám mục vùng Saint-Andrews, khi ấy là đồng minh của Pháp,” sử gia Henry Decaens cho biết. “Họ bị nhốt vào những lồng sắt treo lơ lửng giữa trời, ngay gần ngọn tháp của tu viện. Vậy mà ba năm sau, họ vẫn trốn ra được.”
Tìm nơi ăn uống cũng mệt
Theo dòng thời gian, Mont-Saint-Michel trở thành nhà tù nhốt đủ loại phạm nhân, từ tù chính trị, tù hình sự đến tù tôn giáo. Nó ở vị trí quá lý tưởng, bất khả xâm phạm khi thủy triều lên, những bãi cát lầy chôn người sống nhanh không tưởng khi thủy triều xuống. Cuộc sống của phạm nhân bên trong núi đá nhô lên giữa biển này rất kinh khủng, để ngăn chặn những chuyện vô luân, phụ nữ và trẻ em buộc phải sinh hoạt trong một khu cách xa khu nam. Mà đó là chuyện diễn ra vào thế kỷ 19.
“Chỉ cần một lá thư mang dấu ấn của đức vua là ai cũng dễ dàng bị đưa vào đây, tù mọt gông chưa thấy ngày ra,” tác giả cuốn La Prison du Mont-Saint-Michel, 1792-1864, kể. Ngoài vua ra thì những gia đình muốn dạy cho con cái bài học nhớ đời cũng dễ dàng cậy nhờ để tống con cháu họ vào đây. Các vị giáo chức cấp cao, bề trên những dòng tu cũng làm được như vậy đối với các linh mục, tu sĩ hay giáo dân bất tuân. Từ năm 1792 đến năm 1864, Mont-Saint-Michel đã là nơi giam cầm trên 15,000 người. Dưới bãi cỏ lớn, xanh rì ở phần sau khuất mắt du khách, là xác của hàng mấy trăm phạm nhân.
“Nào ai biết những bí mật lịch sử này đâu,” chị Trâm kể tiếp. “Thăm Mont-Saint-Michel vừa xong là chúng tôi lại lái về Avranches trên đất liền, nơi vẫn còn những vết tích của Ngày dài nhất 6 Tháng Sáu 1944.”
Tu viện Núi Thánh Micae trên cao
NHỮNG ĐIỂM THAM QUAN HÚT KHÁCH TẠI PHÁP NĂM 2022
Cung điện Versailles: 7 triệu khách
Tháp Eiffel: 5.9 triệu khách
Khải Hoàn Môn: 1.7 triệu khách
Nhà thờ Sainte-Chapelle: 1.2 triệu khách
__________
Bài: P. Nguyễn Dũng; Ảnh: Bích Trâm
https://saigonnhonews.com/
