NHÌN TƯỢNG CHÚA, TIÊN QUYẾT HÃY NGẮM CHÚA THỰC SỰ HIỂN DUNG
Sois de bronze et de marbre et surtout sois de chair
1- Sois de bronze et de marbre et surtout sois de chair
Certes, prise l'orgueil nécessaire plus cher,
Pour ton combat avec les contingences vaines ;
Que les poils de ta barbe ou le sang de tes veines ;
Mais vis, vis pour souffrir, souffre pour expier,
Expie et va-t'en vivre et puis reviens prier,
Prier pour le courage et la persévérance
De vivre dans ce siècle, hélas! et cette France,
Siècle et France ignorants et tristement railleurs.
(Mais le règne est plus haut et la patrie ailleurs
Et la solution est autre du problème.)
2- Sois de chair et même aime cette chair, la même
Que celle de Jésus sur terre et dans les cieux,
Et dans le Très Saint-Sacrement si précieux
Qu'il n'est de comparable à sa valeur que celle
De ta chair vénérable en sa moindre parcelle
Et dans le moindre grain de l'Hostie à l'autel ;
2- Car ce mystère, l'Incarnation, est tel,
Par l'exégèse autour comme par sa nature ;
Qu'il fait égale au Créateur la créature,
Cependant que, par un miracle encor plus grand,
L'Eucharistie, elle, les confond et les rend
Identiques. Or cette chair expiatoire.
Fais-t'en une arme douloureuse de victoire
Sur l'orgueil que Satan peut d'elle t'inspirer
Pour l'orgueil qu'à jamais tu peux considérer
Comme le prix suprême et le but enviable.
Tout le reste n'est rien que malice du diable !
3- Alors, oui, sois de bronze impassible, revêts
L'armure inaccessible à braver le Mauvais,
Pudeur, Calme, Respect, Silence et Vigilance.
Puis sois de marbre, et pur, sous le heaume qui lance
Par ses trous le regard de tes yeux assurés,
Marche à pas révérents sur les parvis sacrés.
Paul Verlaine.
Dẫn Nhập:
Cũng như đã đề cập trong các bài trước (*), tác giả (1844-1896) lớn lên trong một nước Pháp mà Giáo Hội Công Giáo bị chia rẽ, mất dần vai trò cốt cán của xã hội vốn có từ thời Trung Cổ cùng với chủ nghĩa lãng mạn bành trướng, ông đã sống đời hoang đàng tội lỗi, mãi đến khi chịu những đau khổ do tội lỗi gây nên, ông mới trở về với tín ngưỡng Công Giáo thời ấu thơ, hồi tâm ăn năn qua những vần thơ nói lên lòng đạo đức rất sốt sắng, với đức tin kiên vững và lòng mến Chúa nhiệt thành.
Trong bài này, tác giả suy niệm về THÁNH THỂ. Tỏ ra am tường Lời Chúa, ông đã phân biệt Mầu Nhiệm Nhập Thể với Bí Tích Thánh Thể. (đoạn 2)
* Thiên Chúa làm người, nhưng không phải Chúa Cha, Chúa Thánh Thần, mà là Chúa Con, là Ngôi Lời, Con Một Thiên Chúa được Chúa Cha sai đi, mặc xác phàm, đến với thế gian như thánh kinh đã minh thị trong Tin Mừng Gioan: “Lúc khởi đầu đã có Ngôi Lời. Ngôi Lời vẫn hướng về Thiên Chúa, và Ngôi Lời là Thiên Chúa. Lúc khởi đầu, Người vẫn hướng về Thiên Chúa. Nhờ Ngôi Lời, vạn vật được tạo thành, và không có Người, thì chẳng có gì được tạo thành. Nhưng nay Ngôi Lời ấy đã hoá thành nhục thể và đã làm người giữa chúng ta: “Ngôi Lời đã trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng ta.” (Gioan 1: 1-3). Không thể đồng hoá coi thụ tạo ngang hàng với Thiên Chúa, Đấng dựng nên trời đất và muôn loài. Không thể dùng lý trí con người mà suy luận diễn giải, chỉ có đức tin mới cảm nhận được chân lý ấy.
“Car ce mystère, l'Incarnation, est tel,
Par l'exégèse autour comme par sa nature;
Qu'il fait égale au Créateur la créature,”
* Chiêm ngưỡng Mình Máu Thánh Chúa trên bàn thờ mới thấy được tình Chúa thương yêu loài người đến thế nào. Đó là huyền nhiệm mạc khải tình yêu và hiệp nhất. Ngôi Lời đã đến thế gian không phải chỉ để sống và chết cho thế gian, mà qua Mầu Nhiệm Phục Sinh, Ngôi Lời đã chiến thắng thế gian kiêu ngạo và qua Bí Tích Thánh Thể, còn ở mãi với thế gian để kết hợp chúng ta với Chúa Kitô hầu tất cả trở nên một thân thể: “Cependant que, par un miracle encor plus grand, L'Eucharistie, elle, les confond et les rend Identiques.”
Lời thánh kinh đã minh thị (1Cr10, 16-17) và như thánh công đồng Trentinô cũng đã dạy:
“ Mình và Máu Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, với linh hồn và thần tính của Người, tức là tất cả Chúa Giêsu Kitô trọn vẹn, thực sự hiện hữu trong bí tích Thánh Thể cực thánh, nếu ai phủ nhận điều đó, hay nói ngược lại rằng về hình thể cũng như về bản thể, đó chỉ như là một dấu hiệu, thì kẻ ấy bị vạ tuyệt thông (kỳ họp XIII, 11-10-1551, sắc lệnh và giáo luật, điều 1). Xác tín được như vậy, chính là nhờ có đức ái với lòng yêu mến Chúa nhiệt thành.
Sau đây là triển khai tâm tình tác giả qua bài thơ trên:
NHÌN TƯỢNG CHÚA, TIÊN QUYẾT HÃY NGẮM CHÚA THỰC SỰ HIỂN DUNG
1- Dẫu là bằng đồng hay cẩm thạch châu báu, sao bằng người thật với máu thịt xương!
Đúng là tối thiểu cần có vẻ đẹp phô trương rực rỡ, tất nhiên bao giờ cũng giá trị hơn, ai mà chẳng tự tôn hãnh diện. Khi phải kháng cự chuyện bất ngờ xuất hiện, dẫu là đấu tranh vô hiệu, dẫu cho phải rụng một sợi tóc cọng râu hay mất một giọt máu đào trong huyết quản, thì cũng phải chống đỡ nếu muốn sống còn. Sống để mà chịu đựng gian nan đau đớn, chịu đựng đau khổ để chuộc lỗi, đền các tội ta đã phạm xưa nay. Hãy đền tội chuộc lỗi, hãy tiếp tục sống và hồi tâm cầu nguyện. Cầu nguyện để xin ơn can đảm và bền đỗ. Để còn được hiện diện trong thế kỷ này, nhưng chao ôi, phải sống để cầu nguyện cho nước Pháp này, cho thế kỷ này, cho nước Pháp, thảy đều dốt nát đáng buồn và thật đáng mỉa mai. (Có biết chăng? Ta còn vương quốc khác trên chốn Trời Cao, quê hương ta đó, nơi cho ta cách giải quyết không như giải pháp của loài người)
2- Hãy nhớ rằng ta hiện hữu trong thân xác của người trần mắt thịt, và hãy quý trọng thân xác ấy cũng cùng thân xác như Chúa Giêsu. Người đã từ trên thiên quốc xuống thế mặc lấy xác phàm như ta, Ngài hằng ẩn mình trong Thánh Thể nhiệm mầu cực châu báu. Xác ta cho dẫu đáng quý song thịt ta chỉ sánh được với một mảnh vụn của thân xác Người, hay với một hạt nhỏ li ti của Bánh Thánh trên bàn thờ. Đây mầu nhiệm Nhập Thể. Quả là như thế! Lý trí phàm nhân suy luận loanh quanh mà đồng hoá thụ tạo ngang với Đấng Tạo Hoá. Nhưng quên rằng còn mầu nhiệm khác, huyền diệu cao siêu hơn cả, chính là Phép Mình Máu Thánh Chúa trong Bí Tích Cực Thánh Hiệp Thông. Chúa Giêsu hiện diện đích thực trong Bánh Rượu Thánh. Ngôi Lời đã chiến thắng Sự Chết, hạ gục thế gian cao ngạo và giao hoà hiệp thông, kết hợp chúng ta với Chúa Kitô. Thân xác Chúa bị hành hạ cho đến chết để chuộc tội loài người, nhận án tử đau thương như một vũ khí chiến thắng Satan kiêu căng khích động, thứ kiêu ngạo có thể mãi mãi bạn còn bị tiêm nhiễm. Chết bằng một giá tối cao để đạt mục đích tối thượng Người hằng ao ước, để còn lại chỉ là sự tinh quái của ma quỷ địch thù.
3- Vì vậy, phải đấy, để chống với sự ác xấu xa, hãy trang bị đức Khiêm nhu, Điềm đạm, Tôn kính, Thầm lặng và Cảnh giác làm áo giáp kiên cố không gì xuyên thủng, rồi hãy vững trơ như đồng và thanh khiết như cẩm thạch, qua những lỗ hổng của mũ chiến, bạn ném những tia mắt vững tin, chắc chắn bắn thẳng vào quân thù. Bấy giờ bạn sẽ trang nghiêm cung kính thẳng bước trên sân thánh đường mà tiến vào Thánh Cung.
Ben. Đỗ Quang Vinh
phân đoạn và diễn dịch nguyên tác
