Hy Lạp không chỉ nổi tiếng với những câu chuyện huyền thoại mà còn nổi tiếng bởi những công trình kiến trúc có một không hai trên thế giới. Quần thể tu viện Meteora được xây dựng trên những mỏm đá cheo leo cao hàng trăm mét ở Hy Lạp là một ví dụ.
Meteora là một trong những tu viện lớn và quan trọng ở Kalambaka, được xây dựng trên cột đá sa thạch tự nhiên ở phía đông bắc của đồng bằng Thessaly kề bên sông Peneios và dãy núi Pindus ở Hy Lạp. Theo tiếng Hy Lạp, Meteora có nghĩa là "lơ lửng trong không trung" hay còn gọi là "cột đá trời".
Vì nằm lơ lửng trong không trung nên quá trình xây dựng công trình “trên mây” này vô cùng khó khăn. Những người thợ đã phải vận chuyển khối lượng lớn vật liệu vượt qua những vách đá thẳng đứng bằng những chiếc thang dây. Đến khi hoàn thành, Meteora có đến 24 tu viện tráng lệ được trải bằng mồ hôi, nước mắt và cả sinh mạng của rất nhiều người.
Tuy nhiên, không ai biết chính xác quần thể tu viện Meteora có từ bao giờ. Một số nhà nghiên cứu cho rằng tu viện có từ thế kỷ thứ 9 thông qua cách xây dựng, tổ chức và hoạt động của nơi này. Cũng có tài liệu nói rằng trong khoảng thời gian những năm 950 - 965 một vị tu sĩ khổ hạnh tên Varnavas đã đến sinh sống tu tập ở đây. Sau đó đến năm 1020, một thầy tu khác tên là Andronikos đến từ Crete đã đặt những nền móng đầu tiên cho việc hình thành và phát triển quần thể tu viện.
Hiện nay, sau những biến cố lịch sử, Meteora chỉ còn lại 6 tu viện nguyên vẹn. Mỗi tu viện như vậy có khoảng 10 tu sĩ sinh sống tĩnh tâm và biệt lập với thế giới bên ngoài. Hằng ngày, ngoài việc phải thức dậy từ rất sớm để lo các phận sự tôn giáo, các tu sĩ còn phải tự túc lo lấy mọi công việc, từ nấu nướng cho đến các công việc nặng nhọc như xây dựng các công trình của tu viện...
Meteora không chỉ có vẻ độc đáo về vị trí tọa lạc và lịch sử hình thành, kiến trúc bên trong tu viện cũng khiến nhiều người say mê. Trong khắp nhà sảnh và nơi cầu nguyện đều được trang trí khéo léo bằng những bức họa tôn giáo tinh tế. Vách đá sừng sững với những nóc tu viện nhô lên, nổi bật giữa vùng đồng bằng sầm uất xung quanh lại khiến Meteora bí ẩn lạ.
Trước đây, để có thể đặt chân lên những cánh cổng giáo đường lừng lững giữa mây này người ta phải nhờ vào mạng lưới dây thừng, ròng rọc và thang. Ngày nay, du khách đã có thể đi lại dễ dàng bởi Meteora đã xây dựng hệ thống cầu thang khá an toàn vào những năm 1920.
Có thể nói một trong những tu viện cổ xưa và đẹp nhất của quần thể tu viện Meteora là Tu viện Varlaam. Tu viện này được xây dựng trên một mỏm đá ở độ cao 373m so với mực nước biển vào năm 1350, bởi một thầy tu tên là Varlaam. Công trình lúc đầu khá sơ sài. Đến năm 1518, tu viện chỉ còn là phế tích. Lúc đó có hai anh em nhà quý tộc tên là Nectarios và Theophanis đến đây và cho xây dựng lại tu viện này.
Theo một số tài liệu, tu viện Varlaam được xây dựng trong vòng 20 ngày, tuy nhiên theo các nhà nghiên cứu, với địa thế là vách núi cao như vậy thì thời gian để vận chuyển vật liệu lên mỏm đá để xây dựng tu viện mất đến 22 năm. Trong quá trình xây dựng, Theophanis đổ bệnh nặng và phải nằm liệt giường 10 tháng liền. Nhưng khi nghe tin công trình đã hoàn tất, ông có thể chống gậy đến xem và nhìn thấy nhà nguyện đã xây xong. Trong niềm vui khôn tả, ông chắp tay tạ ơn Chúa và các thánh thần. Sau khi hôn tạ ơn lên những viên đá cũng như cảm ơn các thầy tu, những người thợ đã giúp ông hoàn thành ước nguyện thì ông qua đời.
Ngoài ra, Tu viện Varlaam còn là nơi lưu trữ một bộ các thánh tích, thánh giá gỗ chạm khắc công phu, tượng thánh cùng bích họa độc đáo của họa sĩ Frangos Katelanos từ thế kỷ 16. Nội thất được trang hoàng vừa mang nét tôn kính, vừa mang nét hoa mỹ với một nhà ăn nay đổi thành bảo tàng.
Trước đây người ta chỉ có thể lên tu viện bằng cách trèo lên những thang dây mỏng manh hay ngồi trong một cái giỏ treo lỏng lẻo và được kéo lên. Nhưng ngày nay lối đi lên xuống tu viện đã được cải tiến, đã có cầu thang chạm khắc vào đá không còn dùng thang dây nữa, nên vấn đề đi lại không còn là mối lo âu hay bận tâm đối với nhiều người. Tuy nhiên, nếu đến đây, bạn phải mặc áo quần kín đáo, quần shorts hay áo ngắn tay đều bị cấm.
Bạn có thể ghé thăm Meteora vào bất cứ thời điểm nào trong năm. Nhưng lượng du khách đổ về đây đông nhất là từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.
Nhưng nếu bạn ghé Meteora vào thời gian từ tháng 12 đến tháng 3, thì ngoài việc ngắm cảnh, tham gia những buổi cầu nguyện yên tĩnh tại các tu viện, bạn còn có thể đi trượt tuyết, ghé thăm hang động Theopetra, một điểm khảo cổ lưu giữ bằng chứng về nơi ở của loài người cách đây hơn 130.000 năm.
Hoặc tham gia hoạt động leo núi tại những đỉnh núi sa thạch ở Meteora hay cũng có thể tới thăm ngôi làng Kalabaka ngay dưới tu viện Chúa ba ngôi (Holy Trinity) để trải nghiệm cuộc sống thường ngày của người dân nơi đây.
Meteora được xem là một trong những tu viện phức hợp lớn nhất và quan trọng nhất của Chính thống giáo Hy Lạp. Năm 1998, UNESCO công nhận quần thể tu viện lơ lửng trên không này là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới.
