Hỏi: Thưa cha, có một số người cho rằng Adong và Eva chỉ là hình ảnh ngụ ngôn chứ không có thật...! Con thấy khó tiêu hóa với dẫn giải này… Xin cha giải thích thêm cho chúng con sáng tỏ hơn về hai nguyên tổ loài người có thật không ? Cám ơn cha.
Một nhóm giáo dân
ĐÁP: Khi chúng ta đọc Kinh Thánh, nhất là 11 chương đầu tiên của sách Sáng Thế, trong đó có trình thật về sự sáng tạo, nếu chỉ hiểu hoàn toàn theo nghĩa đen mà không để ý đến loại văn thể của các trình thuật đó, thì chúng ta sẽ thấy có những mâu thuẫn và vô lý, cũng nhưc ó nhiều vấn nạn được nêu lên, ví dụ vũ trụ được Thiên Chúa dựng nên trong 6 ngày, trái ngược với bao nhiêu dữ kiện khoa học ngày nay…
Điều đầu tiên cần để ý ở đây là Kinh Thánh không được viết ra để thỏa mãn óc tò mò hoặc gia tăng kiến thức khoa học của con người về nguồn gốc vũ trụ và vạn vật, nhưng là để mưu cầu ơn cứu độ cho loài người. Những quả quyết của Kinh Thánh liên quan đến các khoa học cách trí vạn vật không phải là những giáo huấn thuộc về những vấn đề chuyên biệt của các khoa này, trái lại, những điều mô tả đó chỉ là một chiếc áo bên ngoài, một hình thức văn thể, để biểu lộ các chân lý mà Thiên Chúa muốn bộc lộ cho con người. Tác giả Sách Thánh phải dùng những kiểu nói thích hợp và dễ hiếu đổì với tâm thức của những người đồng thời, nếu không thì công trình của tác giả sẽ vô ích và không còn ý nghĩa nào nữa. Để Lời Chúa có thể được con người lãnh hội, thì Lời ấy phải được bộc lộ trong những văn thể thích hợp với những hoàn cảnh lịch sử nào đó. Chính vì thế, tác giả Sách Thánh cũng như các tác giả Kitô giáo xưa kia, đã phải dùng quan niệm của những người thời cổ về vũ trụ, khi khoa học còn ở giai đoạn ấu trĩ, để chứng tỏ rằng vũ trụ này là bởi Thiên Chúa mà ra. Chứng từ này độc lập với quan niệm của người xưa về vũ trụ. Do đó, nó vẫn giữ nguyên giá trị, cho dù vũ trụ quan của người xưa không còn hợp với quan niệm ngày nay nữa.
Tính chất tượng trưng trong trình thuật Kinh Thánh về việc sáng tạo cũng được thấy rõ qua sự kiện ngày thứ 4 Thiên Chúa mới phân biệt ngày và đêm, dựng nên mặt trời và mặt trăng cùng các vì tinh tú. Thế mà trong các câu trước đó, sau khi mô tả Thiên Chúa dựng nên ánh sáng, bầu trời, nước và mặt đất, cây cỏ, tác giả Sách Sáng Thế vẫn viết: ”Đã có một buổi sáng và một buối chiều, đó là ngày thứ nhất, thứ hai, thứ ba, vân vân” (St 1, 5.8.13). Nhiều nhà chú giải Kinh Thánh còn ghi nhận rằng trình thuật Thiên Chúa sáng tạo vũ trụ trong 6 ngày và ngày thứ 7 Ngài nghỉ ngơi là một trình thuật có tính chất phụng vụ, để nêu bật tính chất thánh thiêng của ngày Sabbat, Ngày thứ 7, ngày tượng trưng cho sự an nghỉ vĩnh viễn cho loài người sau những tháng năm vất vả ở đời này.
Ông Adong và bà Evà
Dưới ánh sáng của những điều trên đây, các chuyên gia quả quyết rằng Kinh Thánh không có ý quả quyết nguyên tổ loài người là ông Adong và bà Evà hiểu theo nghĩa đen. Adong hay Adam, trong tiếng Do thái (ha’adam) có nghĩa là ”người” (đúng ra là người có da màu đất). Vì thế, người giữ vai chính ở đây là ”người”, là nhân loại nói chung. Do đó, nhiều bản dịch Kinh Thánh gần đây bằng các thứ tiếng, như bản dịch tiếng Việt do Tòa TGM Sàigòn xuất bản năm 1998, thay vì dịch là Adong, Adam, thì dịch là ”con người” trong chương 2 và 3 của sách Sáng Thế.
Cain và Abel
Hoặc một thí dụ và vấn nạn khác: Sách Sáng Thế có kể câu chuyện Cain và Abel là anh em và là hai người con trai duy nhất của nguyên tổ Adong và Evà. Sách Sáng Thế viết: “Adong ăn ở với Evà vợ mình. Bà thụ thai và sinh ra Cain. Bà nói: ‘Nhờ Chúa, tôi đã được một người’. Bà lại sinh ra Abel em ông. Abel làm nghề chăn chiên, còn Cain làm nghề cày cấy đất đai... [Sau khi giết Abel] Cain đi xa khuất mặt Chúa và cư ngụ tại xứ Nod, ở phía đông vườn địa đàng. Ông Cain ăn ở với vợ. Bà thụ thai và sinh ra Enok” (St 4,1-2.16-17).
Vậy Cain lấy vợ ở đâu để sinh ra người con tên là Enok như sách Sáng Thế đã nói? Cứ theo văn bản của đoạn Kinh Thánh trên đây, thì có cái gì đó không hợp lý: hoặc ông Adong và bà Evà không phải là đôi vợ chồng đầu tiên duy nhất, nhưng có nhiều đôi vợ chồng khác nữa, họ sinh ra con gái để Cain có thể lấy làm vợ; hoặc nếu Ông Adong và bà Evà là nguyên tổ duy nhất, thì có nghĩa là người vợ mà Cain lấy cũng là em gái của ông do nguyên tổ sinh ra, dù rằng Kinh Thánh không nói tới.
Theo các nguyên tắc nói trên, chúng ta không nên hiểu theo nghĩa đen tên hai nguyên tổ Adong và Evà, cũng câu chuyện Abel và Cain. Câu chuyện này chỉ có ý nói đến sự kiện bạo lực, chém giết đã tràn vào nhân loại và chia rẽ xã hội, tượng trưng bằng câu chuyện Cain sát hại Abel.
Chủ đích của 11 chương đầu của sách Sáng Thế
Tóm lại khi đọc 11 chương đầu của sách Sáng Thế, cần để ý rằng tác giả Sách Thánh tìm cách trả lời những câu hỏi liên quan đến siêu nhiên và sự sống trên mặt đất: vũ trụ đến từ đâu? Tại sao cuộc sống trên trái đất khó khăn? Tại sao có cơ cực, đau khổ và sự chết?Các câu trả lời là: có một Thiên Chúa duy nhất và sáng tạo. Chúa đã tạo dựng con người hạnh phúc, nhưng họ bất tuân phục và xa rời Đấng Tạo Dựng nên họ, và khi làm như thế, họ gặp bất hạnh. Bấy giờ Thiên Chúa thiết lập một kế hoạch để cứu con người khỏi sự điên rồ của họ.
Từ chương 12, sách Sáng thế nói với chúng ta về lịch sử tôn giáo đúng nghĩa, với sự xuất hiện của Tổ Phụ Abraham, người đầu tiên trong loài người mà Thiên Chúa kêu gọi để lập giao ước với ông một kế hoạch nhắm cứu vớt khỏi sự u mê tinh thần tất cả những người sẽ tin vào lời Ngài.
(Trích Mục Vụ số 401, tháng 12/2021)
