LÀO - Sức cám dỗ của đất nước hiền hòa
Đông Dương - vùng đất rộng nằm ngoài những bước nhảy hiện đại hóa của thế giới suốt mấy thập kỷ, nay đang trở thành những địa chỉ du lịch mới hấp dẫn nhất, trong đó, Lào là xứ sở đầy quyến rũ. Lawrence Egan viết trên tờ Việt Nam News mới đây : "Nhiều người nước ngoài nói nếu được chọn nơi sống sẽ chọn Lào và Vientiane, chứ không phải Bangkok hay Singapore, Hồng Kông".
Nước Lào quyến rũ bởi bầu không khí êm ả bí ẩn của nó, bởi tập quán hiền lành, con người vui vẻ, ân cần và hiếu khách. Điều đầu tiên gây ấn tượng đối với du khách là sự thưa thớt dân cư. Với diện tích gần bằng 1/2 diện tích của Thái Lan, Lào chỉ có 4 triệu rưỡi dân, chưa bằng 1/10 dân số của Thái. Vientiane, thành phố thủ đô có 250.000 dân, ngoài kiến trúc đặc trưng của mình còn những di tích văn hóa thời Pháp thuộc với những biệt thự kiến trúc kiểu Pháp, những đại lộ 3 làn xe được trồng cây cao hai bên, những quán cà phê và bánh mì sừng bò và cả những quán bia ngoài trời, khách ngồi nghe nhạc êm dịu, ngắm hoàng hôn trên sông Mê Kông. Khách sẽ cảm thấy sự yên tĩnh dễ chịu trong không khí mát mẻ thoang thoảng hương hoa nhài của đêm Vientiane.
Để khám phá truyền thống văn hóa thật sự của nước Lào, khách phải đi 250 dặm lên phía Bắc, đến cố đô Luang Prabang. Nằm ở nơi hợp lưu những con sông nhỏ với sông Mê Kông, bao quanh bởi những đồi cây, Luang Prabang vốn là thủ đô của Lan Xang, vương quốc đầu tiên của Lào (1350 - 1545). Là trung tâm truyền thống quan trọng của nghệ thuật và tôn giáo, Luang Prabang có đến 30 ngôi chùa chạm khắc rất đẹp. Luang Prabang có vẻ đẹp mơ màng, thời gian như ngưng đọng. Sáng sớm tinh mơ, dưới sông thuyền bè hiện ra trong sương mù, đổ lên bờ các thứ gạo, rau, heo, rượu. Và cũng ở đây có những chiếc thuyền đưa khách đến hành hương Pak Ou có những hang động đá vôi nằm trên sông, chứa đầy Phật tích.
Một địa chỉ không kém hấp dẫn là Cánh Đồng Chum ở Xiêng Khoảng, một tỉnh ở Đông - Nam Luang Prabang, một vùng bị oanh tạc nặng nề trong chiến tranh. Trên cánh đồng rộng còn đầy hố bom đó, rải rác khá nhiều những cái chum đá lớn mà nguồn gốc còn là điều bí ẩn từ nhiều ngàn năm nay. Các chum đá ấy có thể là những cái quách hoặc thùng chứa rượu, chứa thóc của người xưa. Nay nó là đối tượng thu hút khách du lịch lớn nhất trong vùng. Cũng thu hút khách du lịch không kém là những làng dân tộc thiểu số phía Đông hay Đông - Bắc, về phía Sầm Nưa. Vùng Nam Lào cũng có những địa chỉ đáng bỏ công tìm đến như cao nguyên Boloven, xứ sở của những vùng trà và cà phê bát ngát, những rừng hoang dã phong phú, "bốn ngàn đảo" nhỏ của sông Mê Kông giáp biên giới Campuchia và di tích đền cổ Khmer Wat Phu.
Luang Prabang - thành phố bên bờ Nậm Khăn
Từ trên cao nhìn xuống, Luang Prabang như một hòn đảo biệt lập nép mình bên bờ sông Mê Kông hùng vĩ - nơi giao thoa với con sông Nậm Khăn. Nét đặc trưng của Luang Prabang là Phú Sĩ - một quả đồi được bao phủ bằng thảm thực vật đa dạng và phong phú. Ngự chót vót trên đỉnh Phú Sĩ là một ngôi chùa nhỏ được dát vàng mà sự nổi tiếng vượt xa so với dáng vẻ thực tế khi nhìn ngôi chùa từ đằng xa hay nhìn từ trên không xuống. Dưới chân Phú Sĩ là những ngôi nhà ẩn mình dưới những vòm cây cao đã trưởng thành. Chỉ có Cung Điện cổ và mái hiên thiếp vàng của một số ít những ngôi đền ở đây là vươn cao khỏi ngọn cây, lấp lánh trong nắng vàng.
Luang Prabang một thời đã là kinh đô của Lào. Từ Viếng Chăn, chỉ có một con đường duy nhất dài 200 km cắt ngang qua những dãy núi cao sừng sững phải đi mất hai ngày đường mới tới nơi. Trên đường phố Luang Prabang rất hiếm thấy phương tiện xe mô tô hai bánh mà chủ yếu là loại xích lô máy rất thịnh hành và trở thành một thứ "tắc xi" nơi đây. Rời xa những khu vực ồn ào chen chúc, dường như sự thanh bình, yên ả vẫn ngự trị ở Luang Prabang cho dù các triều đại vua chúa giờ đây không còn nữa.
Thế kỷ thứ 14, khởi nguyên của thành phố này là một vương quốc có niên hiệu Lan Xang do Vua Fa Ngum lập nên. Ông được người cha vợ có gốc Khơ-me tặng một Prabang - pho tượng Phật bằng vàng ở tư thế đứng. Kể từ đó, thành phố này đã mang tên Luang Prabang - thành phố Hoàng gia của Prabang. Hiện nay, pho tượng Prabang vẫn còn được lưu giữ trong cung điện. Những hiện vật được trưng bày trong đó là các tượng Phật lấy từ các tu viện và từ những toà tháp chứa hài cốt các vị sư tổ, những món quà dâng tặng vua của các vị công sứ người Mỹ, và những bức họa của các vị vua, hoàng hậu, hoàng tử triều đại cuối cùng. Điểm ấn tượng nhất trong cung điện này ở chiếc ngai vàng lộng lẫy dành cho lễ lên ngôi của vị hoàng đế cuối cùng. Rất hiếm người dân Lào được nhìn thấy nội cung, những gì được coi là khác hẳn với cuộc sống đời thường quanh hoàng cung. Tuy nhiên, những dinh thự rộng lớn trong hoàng cung lại được bài trí đồ đạc giản dị đến khó tin.
Luang Prabang còn được coi là một trung tâm tôn giáo. Một điều hết sức đặc biệt là vào mùa mưa, nhiều thanh niên Lào đã trở thành sư trong thời gian 3 tháng. Họ mặc những chiếc áo cà sa và mang những chiếc ô vàng khi tản bộ trên những nẻo đường yên ả của Luang Prabang.
Dân số Luang Prabang gồm khoảng 20.000 người gồm các dân tộc thiểu số của Lào như Thái Dum hay Thái đen. Sở dĩ gọi như vậy là vì trang phục truyền thống của họ là mặc quần áo màu đen. Ngoài ra còn có một nhóm người dân tộc Hmông quần tụ tại một ngôi làng ở vùng biên của đất nước này. Phía trước Santi Jedi hay còn gọi là Chùa Hoà Bình có một ngôi làng của người Lu. Họ thường dệt nên những sợi với nhiều màu sắc cầu kỳ và họ có thói quen thích nói 4 hoặc 5 thứ ngôn ngữ khác nhau khi buôn bán hàng hoá với mọi người để vừa giới thiệu tính hơn hẳn của sản phẩm của họ, lại vừa giữ được bí quyết. Santi Jedi có kiến trúc hiện đại với một phòng trưng bày các bức tranh có ý nghĩa như sự thử thách đối với con người trong cuộc sống hiện tại và mong đợi những điều lớn lao hơn khi sang thế giới "bên kia".
Từ Luang Prabang đi bằng tàu trong hai tiếng, ta có thể nhìn thấy những vách đá với cao sừng sững vươn tới một điểm nơi sông Mê Kông được hợp nhất bởi ngọn núi Nam Ou. Những vách đá cheo leo này như đang mời gọi lòng dũng cảm của những người thợ leo núi đá. Đối diện với núi Nam Ou là những hang động Pak Ou mà trải qua nhiều thế kỷ, vầng hào quang của Phật như được tạo ra từ hai chiếc hang gần đó. Chúng chứa đựng hàng ngàn điều thần bí và nhiều hang động mang phong cách rất "Lào" kiểu như "gọi nước" (calling the waters). Chúng tôi bò qua một đường đi dốc đứng trong hang theo những luồng cát xoắn lại như hình con rắn và hy vọng tìm được một chỗ trống để có thể ngủ qua đêm.
Khi ánh mặt trời lặn, hoàng hôn dần xuống dòng sông Mê-kông nghĩa là một ngày đã kết thúc. Từng đám khói bốc lên từ bếp than của các gia đình đang nấu bữa cơm chiều lan qua những tán lá cây. Những chú gà trống choai không có khái niệm về thời gian phải về chuồng, và cả những con quạ bay ngang đường lúc chạng vạng tối. Tất cả như muốn nói rằng, sự thanh bình luôn hiển hiện tại Luang Prabang, ít nhất cho tới khi một tuyến đường nhựa được mở và người ta không còn phải vượt qua núi vất vả như hiện nay. Và cũng là để đưa Luang Prabang đến gần hơn với Vientiane.
