Cô bé bán diêm
là một trong những câu chuyện cổ tích hay nhất của Andersen - một nhà văn người Đan Mạch rất quen thuộc với thiếu nhi. Truyện được xuất bản lần đầu tiên năm 1848 nằm trong phần năm của quyển: "Những truyện cổ tích mới" của tác giả và được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. Bất cứ ai đọc truyện xong cũng đều rơm rớm nước mắt, trào dâng một niềm xúc động nghẹn ngào. Thương quá! Tội nghiệp quá! Câu chuyện kể về một cô bé vì hoàn cảnh quá khó khăn phải đi bán diêm trong đêm đông giá lạnh. Mặc dù đã kiệt sức vì giá rét nhưng em vẫn không thể về nhà để nằm cuộn tròn trong chiếc giường cũ kĩ nhưng ấm áp với lí do: nếu không bán được diêm thì em sẽ phải chịu những trận đòn roi của người cha độc ác. Càng chờ đợi, em càng thất vọng vì không một ai mua diêm cho em cả bởi những người qua đường họ còn đang bận xúng xính với quần áo mới để đi chơi Noel hoặc vỗi vã trở về tổ ấm của mình với những bữa ăn thịnh soạn, hưởng không khí vui tươi bên những cây thông được trang trí rực rỡ. Đó cũng chính là những mơ ước của em. Em đã hi vọng và khao khát có được thông qua 3 que diêm bé nhỏ được quẹt lên để xua tan đêm tuyết trắng. Mơ ước ấy giản dị thôi nhưng lại không bao giờ trở thành hiện thực bởi thần chết đã mang em đi mãi. Câu chuyện lên án lên án người cha độc ác cùng thói vô tâm hờ hững của những người qua đường. Qua đó câu chuyện gửi gắm thông điệp: Hãy dành cho trẻ em những gì tốt đẹp nhất. Nơi các em thuộc về là một mái ấm gia đình đầy đủ tình yêu thương của cha mẹ, được chăm sóc và vui chơi.
Trời lạnh, mọi người quây quần bên chiếc lò sưởi để đón giáng sinh, những đứa trẻ thì chờ đón ông già noel tới phát quà. Còn cô bé, cô phải lê đôi chân trần qua từng con phố nhỏ rao bán từng hộp diêm nhỏ nho. Đôi dép cũ nát của cô bé đã bị bọn trẻ nghịch ngợm vứt đi mất vào sáng nay. Càng về khuya trời càng trở lạnh hơn, đôi chân của cô bé dường như tím ngắt, trên phố một số người vẫn hối hả trở về nhà, dường như không có ai để ý tới cô bé mặc dù đôi mắt cô bé vẫn đang ngước nhìn họ với ánh mắt ngây thơ nửa van xin, nửa ngại ngùng. Không hiểu vì sao, cô bé chỉ bán một hộp diêm một xu như thường ngày cô vẫn bán mà hôm nay tuyệt nhiên không ai hỏi đến, phải chăng họ vô tâm hay vì họ quá vội vã?
Trời càng về đêm, tuyết lại càng rơi, khắp nơi phủ một màu trắng xóa của tuyết. Cô bé bán diêm giờ đã kiệt sức, đôi bàn chân của em giờ đã tê buốt, không còn một chút cảm giác. Giờ đây, cô bé chỉ ước ao một điều hết sức nhỏ nhoi, đó là được trở về nhà nằm cuộn tròn trên chiếc giường cũ kĩ trong góc nhỏ ngủ một giấc tới sáng để quên đi cái đói, cái lạnh. Nhưng khi nghĩ tới những lời mắng nhiếc, những đòn roi vun vút của người cha, cô rùng mình vì sợ hãi rồi vội vã bước mau trên con phố. Đi được một lát, cô bé lại đứng lại nhìn ngắm sự ấm cúng của những ngôi nhà hai bên đường, nhà nào cũng có một cây thông Noel, trẻ con thì treo những chiếc bít tất nhận quà, chỗ thì đèn điện nhấp nháy, chỗ thì thơm phức với những chiếc bánh nóng hổi mới ra lò. Có nhà còn dọn ra cả một bàn gà tây, rượu ngon, bánh trái trông rất ngon lành.
Bất giác cô bé nuốt nước miếng, mắt hoa lên, chân tay run lên từng hồi, cô bé cảm thấy mình đói và lạnh hơn bao giờ hết. Đôi bàn tay cô bé càng ngày càng xiết chặt lấy người cố giữ lại chút hơi ấm nhỏ nhoi, cô bé lê đôi chân lạnh cóng bước đi trong tiếng nhạc giáng sinh rộn ràng khắp nơi, dòng người thì vẫn thản nhiên qua lại mừng vui ngày chúa ra đời. Suốt một ngày trời em không bán được gì cả, cũng không ai bố thí cho em chút nào. Cô bé đói rét đáng thương vẫn phải lang thang trên đường dưới cái tiết trời lạnh giá để bán từng hộp diêm. Những bông tuyết bám đầy trên mái tóc xõa dài trên lưng em, em cũng không để ý và em cũng không còn cảm giác. Mọi nhà, cửa sổ đều rực rỡ ánh đèn, trên khắp con phố mùi ngỗng quay tỏa ra thơm nức. Đêm giáng sinh mà nên nhà nào cũng vui vẻ ăn uống linh đình. Nhìn thấy vậy, em lại nhớ lại năm xưa, khi người bà hiền hậu yêu quý của em còn sống, em và bà vui vẻ đón giáng sinh ở nhà, cũng có ngỗng quay, cũng có bánh thơm, cũng có quả ngọt. Nhưng thật không may, thần chết đã cướp bà rời xa em, tài sản người cha tiêu tán hết và em đã phải rời xa ngôi nhà xinh đẹp và ấm áp nơi có dây trường xuân quấn quanh để rồi tới một xó tối tăm tồi tàn ẩm mốc. Ngày nào, em cũng chịu những đòn roi của người cha và những lời chửi rủa mắng nhiếc tới thậm tệ.
Cô bé ngồi nép mình vào một góc tường giữa hai ngôi nhà, em thu đôi chân lại, hai bàn tay ôm chặt lấy cho đỡ rét nhưng mỗi lúc em lại càng cảm thấy rét hơn. Em rất muốn được về nhà, nhưng em không thể nào về được nếu như chưa bán được bao diêm nào hay chưa có ai bố thí cho em một xu. Nếu em trở về như vậy, chắc chắn em sẽ bị người cha mình đánh đập bằng những phát roi hằn trên lưng. Vả lại, có trở về thì cũng rét vậy thôi, hai cha con em ở trên gác, mặc dù đã lấy những mảnh giẻ nhét vào những khe hở trên bức vách nhưng những luồng gió rét vẫn thổi rít vào trong nhà không ngớt.
Đến lúc này, đôi bàn tay em cũng đã tê cứng. Chà! Giá như được quẹt một que diêm để sưởi, giá như em được quệt một que để hơ cho đôi bàn tay bớt lạnh giá. Cuối cùng, em cũng đánh liều quẹt một que. Diêm bén lửa rất nhạy, ngọn lửa lúc
đầu xanh lam, dần dần biếc đi chuyển sang trắng rực hồng lên quanh que gỗ, sáng chói trong rất thích mắt. Em đưa đôi tay mình lên trên que diêm rực cháy. Chà! Hơi ấm của nó mới tuyệt vời làm sao! Em tưởng như mình đang ngồi trước một chiếc lò sưởi ấm cúng. Trong lò những thanh củi cháy đến là vui mắt tỏa ra cái hơi ấm dịu dàng. Thật là dễ chịu!
Khi trời giá rét, tuyết phủ kín khắp nơi, gió rít lên từng hồi mà được ngồi sưởi ấm hàng giờ bên những chiếc lò sưởi thì quả là thích biết bao! Em duỗi chân ra để sưởi thì lửa vụt tắt, lò sưởi biến mất. Em nhận ra rằng, mình vẫn đang ngồi giữa trời đông giá rét với que diêm đã tàn hẳn trên tay, em giật mình vì nhớ ra rằng người cha em đã giao cho em nhiệm vụ đi bán diêm, nếu đêm nay mà trở về tay trắng, chắc chắn em sẽ bị cha đánh. Em lại đánh liều quẹt tiếp que diêm thứ hai, diêm lại rực cháy, hai bức tường cạnh em như biến thành một tấm rèm bằng vải màn, em nhìn thấu tận bên trong nhà. Bàn ăn đã dọn đầy đủ các món, trên bàn là một con ngỗng quay thơm phức, những bộ bát đĩa bằng sứ đẹp đẽ, chiếc khăn phủ bàn màu trắng tinh, những giỏ hoa quả đầy ắp, còn có một ổ bánh mì nóng hổi ra lò. Nhưng thật lạ kì là ngỗng ta nhảy ra khỏi đĩa mang theo cả dao ăn, phóng sết cắm trên lưng tiến về phía em. Chợt que diêm thứ hai lai vụt tắt, những bức tường lạnh lẽo xung quanh em lại trở về, ngoài trời tuyết vẫn rơi lạnh lẽo. Thực tế đã thay thế cho những mộng mị, chẳng có lò sưởi, cũng chẳng có bàn ăn, không có ngỗng quay, lại càng không có bánh ngọt. Tất cả chỉ là ảo ảnh, xung quanh vẫn là con phố lạnh lẽo vắng teo tuyết phủ kín, gió bấc lạnh buốt thì không ngừng thổi từng hồi, những đoàn người vẫn hối hả trở về nhà hay đến những chỗ hẹn ấm cúng. Tất cả vẫn không hề để ý tới cô bé bán diêm, hình như đối với họ em vô hình.
Em rút que diêm thứ ba ra quẹt, lửa lại cháy rực, bỗng trước mắt em là một cây thông noel rất lớn, xung quanh cây thông được tranh trí lộng lẫy, những chiếc đèn nháy cuốn quanh nháy lên từng đợt rất vui mắt, hàng ngàn ngọn nến sáng rực lấp lánh trên những cành lá xanh tươi. Em với cánh tay nhỏ bé của mình về phía cây nhưng diêm vụt tắt. Tất cả những chiếc đèn nháy, những ngọn nến vụt lên trời cao biến thành những ngôi sao trên trời. Chắc hẳn có một ai đó vừa qua đời, cô bé bán diêm tự nhủ với mình. Vì trước kia, khi bà nội em còn sống, bà vẫn thường nói với em rằng: “Khi trên trời xuất hiện thêm một vì sao cũng là lúc có một linh hồn bay lên trời về với thiên đàng”. Em lại quẹt thêm một que diêm nữa, ánh sáng từ ngọn lửa tỏa ra khắp xung quanh, em nhìn thấy rõ ràng bà em đang mỉm cười với em.
- Bà ơi! Cô bé reo lên mừng rỡ, bà cho cháu theo bà với! Cháu biết rằng khi diêm vụt tắt thì bà cũng biến mất, biến mất như là lò sưởi, là ngỗng quay, là cây thông ban nãy vậy. Nhưng cháu xin bà đừng bỏ rơi cháu một mình nơi này. Trước kia, cháu với bà đã từng sống vui vẻ biết bao, bà cũng từng bảo cháu rằng, nếu cháu ngoan ngoãn thì cháu sẽ được gặp lại bà. Bà ơi! Cháu muốn đi theo bà! Bà hãy xin với thượng đế, cháu tin rằng ngài sẽ không từ chối lời thỉnh cầu của cháu đâu.
Que diêm đã cháy rụi, ngọn lửa cũng thế mà vụt tắt, những ảo ảnh về người bà trong ánh sáng mờ ảo của đóm diêm biến mất trước mắt của cô bé. Em cố gắng quẹt hết số diêm còn lại trong bao, em muốn níu kéo người bà của em ở lại! Những que diêm nối tiếp nhau tỏa ra những ánh sáng rực rỡ ấm áp như ban ngày. Chưa bao giờ em thấy hình ảnh người bà lại to lớn và đẹp đến thế. Bà em cầm lấy tay em, hai bà cháu cùng bay lên trời cao, cao mãi, ở nơi đó không còn đánh đập, cũng không còn đói rét. Họ đã bay lên thiên đàng, trở về với thượng đế.
Sáng ngày hôm sau, tuyết vẫn phủ kín khắp nơi, những ánh mặt trời đầu tiên xuất hiện trên bầu trời xanh ngắt. Mọi người vui vẻ bước ra khỏi nhà. Trong buổi sáng lạnh giá ấy, người ta thấy ở một góc tường nhỏ, có một cô bé bán diêm với đôi má ửng hồng, đôi môi cô bé đang nở một nụ cười hạnh phúc. Em đã chết vì cái đói, cái lạnh giá trong đêm giáng sinh. Em ngồi giữa những bao diêm, trong đó có một bao đã đốt sạch. Mọi người kháo nhau rằng: “Chắc con bé muốn sưởi ấm”. Nhưng chắc chắn một điều rằng, không ai có thể biết được những điều kỳ diệu mà cô bé đã trông thấy khi những que diêm vừa lóe sáng, nhất là cảnh hai bà cháu cùng bay lên trời cao để đón lấy những niềm vui đầu năm mới.
Tác giả: Andersen
