Chúa Nhật 29 Thường Niên C
Bài Ðọc I: Trích sách Xuất Hành (Xh 17, 8-13)
“Khi ông Môsê giơ tay lên, thì dân Israel thắng trận”.
Trong những ngày ấy, người Amalec đến giao chiến với Israel tại Raphiđim, Ông Môsê nói với ông Giosuê rằng: “Ngươi hãy tuyển lựa các chiến sĩ ra chiến đấu với người Amalec: ngày mai tôi sẽ cầm gậy Thiên Chúa trong tay lên đứng trên đỉnh núi”. Ông Giosuê thực hiện như lời ông Môsê đã dạy, và ra chiến đấu với người Amalec. Còn ông Môsê, Aaron và Hur thì đi lên đỉnh núi. Khi ông Môsê giơ tay lên, thì dân Israel thắng trận, còn khi ông hạ tay xuống một chút, thì người Amalec thắng thế. Bấy giờ tay ông Môsê mỏi mệt, người ta liền khiêng tảng đá kê cho ông ngồi, còn ông Aaron và ông Hur thì nâng đỡ hai tay ông. Bởi đó hai tay ông không còn mỏi mệt cho đến khi mặt trời lặn. Ông Giosuê dùng lưỡi gươm đánh đuổi người Amalec và quân dân nó.
Bài Ðọc II: Trích thư thứ hai của Thánh Phaolô Tông đồ gửi Timôthêu (2 Tm 3, 14 – 4, 2).
“Người của Thiên Chúa được hoàn hảo, để sẵn sàng thực hiện mọi việc lành”.
Con thân mến, con hãy bền vững trong các điều con đã học hỏi và xác tín, vì con biết con đã học cùng ai, vì từ bé, con đã học biết Sách Thánh, và chính Sách Thánh đã dạy con sự khôn ngoan để con được cứu rỗi nhờ tin vào Ðức Giêsu Kitô. Tất cả Kinh Thánh đã được Chúa linh hứng, đều hữu ích để giảng dạy, biện bác, sửa dạy và giáo dục trong đàng công chính, ngõ hầu người của Thiên Chúa được hoàn hảo để sẵn sàng thực hiện mọi việc lành.
Cha khuyến cáo con trước tôn nhan Thiên Chúa và Ðức Kitô, Ðấng sẽ thẩm phán kẻ sống và kẻ chết, nhân danh cuộc xuất hiện của chính Người và vương quốc của Người: Con hãy rao giảng lời Phúc Âm, hãy xúc tiến việc đó, dầu thời thế thuận lợi hay không thuận lợi; hãy thuyết phục, hãy khiển trách, hãy khuyên lơn với tất cả lòng kiên nhẫn và quan tâm giáo huấn.
Phúc Âm: Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca (Lc 18, 1-8)
“Thiên Chúa sẽ minh xử cho những kẻ người tuyển chọn hằng kêu cứu với Người”.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ một dụ ngôn, dạy các ông phải cầu nguyện luôn, đừng ngã lòng, mà rằng: “Trong thành kia, có một vị thẩm phán không kính sợ Thiên Chúa, cũng không kiêng nể người ta. Trong thành đó lại có một bà goá đến thưa ông ấy rằng: ‘Xin ông minh oan cho tôi khỏi tay kẻ thù’. Trong một thời gian lâu dài, ông không chịu, nhưng sau đó ông nghĩ rằng: ‘Mặc dầu ta không kính sợ Thiên Chúa, mà cũng chẳng kính nể người ta, nhưng vì bà goá này cứ quấy rầy ta mãi, nên ta sẽ xử cho bà ấy, kẻo bà ấy đến mãi làm ta nhức óc'”.
Rồi Chúa phán: “Các con hãy nghe lời vị thẩm phán bất lương nói đó. Vậy Thiên Chúa lại không minh xử cho những kẻ Người tuyển chọn, hằng kêu cứu với Người đêm ngày, mà khoan giãn với họ mãi sao? Thầy bảo các con, Chúa sẽ kíp giải oan cho họ. Nhưng khi Con Người đến, liệu sẽ còn gặp được lòng tin trên mặt đất nữa chăng?”
Vài ý chính Tin mừng Luca 18,1-8
Một vị thẩm phán tham nhũng, một nguyên cáo kiên trì!
Dụ ngôn này được gắn với một giáo huấn của Chúa Giêsu về sự đến của Nước Thiên Chúa. Ngài nói với những người Pharisêu Nước Thiên Chúa đã hiện diện ngay trong lòng thế giới này. Nhưng Ngài cũng loan báo cho các môn đệ sự viên mãn của Nước Thiên Chúa sẽ được bộc lộ một cách bất ngờ khi Con Người, vị Thẩm Phán thiên quốc, xuất hiện (Lc 17, 20-37).
"Luôn cầu nguyện"
Trong khi chờ đợi, những người mong đợi Nước Hạnh Phúc này, đặc biệt những người nhỏ bé và bị áp bức, phải "luôn cầu nguyện không nản chí". Câu chuyện kể về một bà goá, đại diện cho những người yếu thế trong xã hội thời đó, như trẻ mồ côi và người di dân. Chúng ta cũng thấy một bà goá khác được Chúa Giêsu chú ý tại Đền Thờ (Lc 21,1-4). Ở đây, bà goá kiên trì, có thể là nạn nhân một con nợ không trả (xem Lc 20, 46-47), phải đối mặt với một vị thẩm phán vô liêm sỉ và thờ ơ. Cuối cùng, bà giành được chiến thắng vì những lý do không mấy chính đáng, mà câu chuyện đã miêu tả một cách mỉa mai những suy nghĩ xấu xa của vị thẩm phán. Như vậy, tác giả Tin Mừng "khuyên các tín hữu hãy dám 'làm phiền' Thiên Chúa" (S. Beaubœuf).
Lời cầu nguyện kiên trì
Bài học tương tự như dụ ngôn về người bạn quấy rầy (Lc 11, 5-8) và được trình bày theo lối lập luận "a fortiori" (từ nhỏ đến lớn). Nếu một vị thẩm phán bất công cuối cùng cũng phải nghe lời khẩn cầu không ngừng của bà goá, huống chi là Thiên Chúa, Đấng công chính tuyệt đối, sẽ lắng nghe lời cầu nguyện của chúng ta. Đúng vậy, Thiên Chúa muốn "làm công bằng". Bằng cách này hay cách khác, Ngài đáp lại mong muốn thấy những ân phúc của Nước Ngài. Các môn đệ Chúa Kitô là "những người được chọn", những người Ngài dành cho những lời hứa về hạnh phúc (xem các Mối Phúc, Lc 6, 20-23), đặc biệt những người "kêu cầu Ngài ngày đêm". Và chính Chúa, Đấng cai quản Hội Thánh, đã kết thúc bằng lời hứa này.
Con Người và đức tin
Ý nghĩa dụ ngôn được nhấn mạnh bằng một câu hỏi cuối cùng. Dù sao đi nữa, "Con Người sẽ đến". Nhưng "Ngài còn tìm thấy đức tin trên mặt đất này không?" Chúa Giêsu không bày tỏ hoài nghi về tồn tại của đức tin và tương lai các tín hữu. Đây là một lời mời gọi: "Các con có thực sự muốn Nước Thiên Chúa đến không? Lời cầu nguyện không ngừng của các con có nuôi dưỡng ước mong đó không? Thiên Chúa sẽ không làm gì nếu không có các con."
Tin Mừng Chủ Nhật tới sẽ tiếp tục bài học về cầu nguyện, thông qua dụ ngôn về người Pharisêu và người thu thuế.
Lời cầu nguyện kiên trì của Môsê (bài đọc I)... Lời cầu nguyện tin tưởng của người hành hương (Thánh vịnh 120)... Lời cầu nguyện kiên trì của bà goá (Tin Mừng)... Những nét nào trong những ví dụ này có mặt trong đời sống cầu nguyện của chúng ta?
Bài giảng: Kiên trì trong cầu nguyện và đức tin
Chúng ta biết các bài đọc trong Thánh Lễ Chủ Nhật (Mùa Thường Niên) đã chọn đoạn văn Cựu Ước liên quan đến Tin Mừng của ngày đó. Đây là một lời nhắc nhở cứu độ nhấn mạnh tầm quan trọng của Cựu Ước đối với người Kitô hữu và mối liên hệ sâu sắc với Tin Mừng! Chủ Nhật này, Tin Mừng mời gọi chúng ta kiên trì trong cầu nguyện ("Phải cầu nguyện luôn, không được nản chí!"), trong khi đó, trong trận chiến chống lại người Amaléc, Môsê đã đứng cầu nguyện suốt thời gian các chiến binh chiến đấu ở đồng bằng. Lời cầu nguyện can thiệp ở đây trong hai tình huống khác nhau, một tập thể và một cá nhân: cuộc chiến chống lại sự dữ được nhân cách hóa bởi người Amaléc, thù địch với dự án Thiên Chúa, và sự kiên trì của bà goá nghèo để đạt được công lý. Trong cả hai trường hợp, đó là một lời cầu nguyện kiên trì, mời gọi đến đức tin và lòng tin tưởng vào Thiên Chúa của Giao Ước.
Thử thách trong sa mạc
Trong cuộc hành trình dài qua sa mạc sau khi rời Ai Cập, dân Ítraen đã trải qua những thời kỳ chán nản và thậm chí nổi loạn chống lại Thiên Chúa. Sự thiếu nước và thức ăn đã rất khó chịu. Cũng như sự thù địch của một số bộ lạc cản trở cuộc hành trình đến Đất Hứa. Môsê đã làm nước phun ra từ tảng đá theo lời Thiên Chúa mời gọi. Bây giờ ông đứng cầu nguyện trong trận chiến, giơ tay lên Thiên Chúa. Ông vừa là mẫu gương của người tín hữu, vừa là mẫu gương của người cầu nguyện hay "đấng cầu nguyện". Tư thế đứng thẳng với hai tay giơ lên đã được người Kitô hữu tiếp nối, như chúng ta thấy trong một số hang toại đạo ở Rôma. Tư thế thể hiện cả tình trạng "sống lại" của chúng ta theo Chúa Kitô và tư thế của người cầu nguyện hướng đến Chúa Cha và Chúa Con. Đây là cách chúng ta cầu nguyện Kinh Lạy Cha trong Thánh Lễ. Trong ba lời nguyện và đặc biệt Lời Nguyện Tạ Ơn, linh mục đứng thẳng và giơ tay lên Thiên Chúa. Điều này thể hiện mong muốn chung của chúng ta là gặp gỡ Thiên Chúa. Cử chỉ này là một lời cầu nguyện bằng hành động, vì theo cách của mình, thân xác cũng tham gia vào lời cầu nguyện.
Thánh vịnh 120, được đọc sau bài đọc Cựu Ước, được chọn cẩn thận để trở thành lời đáp lại Lời Chúa: "Sự cứu giúp sẽ đến từ Đức Chúa, Đấng dựng nên trời và đất." Lời tuyên xưng đức tin diễn tả kinh nghiệm của Môsê và toàn thể dân chúng. Ba lần, từ "cứu giúp" xuất hiện trong văn bản. Tương tự, Thánh vịnh nhấn mạnh ba lần Thiên Chúa là Đấng "gìn giữ" dân Ngài và "bảo vệ" họ khỏi mọi sự dữ. Khi hát Thánh vịnh này, cộng đoàn lớn lên trong đức tin.
"Thiên Chúa sẽ không làm công bằng cho những người Ngài chọn sao?"
Lời cầu nguyện là trung tâm trong Tin Mừng Luca, bắt đầu từ lời cầu nguyện của chính Chúa Giêsu, đặc biệt vào những thời điểm quan trọng của sứ vụ Ngài. Chúng ta hãy nghĩ đến phép rửa của Ngài, việc chọn mười hai Tông đồ, biến hình, và vườn Ghết-sê-ma-ni, v.v. Giống như Mát-thêu (chương 6), Luca truyền lại văn bản Kinh Lạy Cha (chương 11). Bối cảnh lời cầu nguyện trong Luca rất sáng tỏ. Chính khi thấy Chúa Giêsu cầu nguyện với Chúa Cha, các môn đệ đã xin Ngài: "Xin dạy chúng con cầu nguyện." Đáp lại ước muốn cầu nguyện này, Chúa Giêsu nói: "Khi các con cầu nguyện, hãy nói: Lạy Cha..." Kinh Lạy Cha được theo sau bởi nhiều giáo huấn về cầu nguyện, đặc biệt dụ ngôn về bà goá nài xin vị thẩm phán làm công bằng cho mình (Lc 18). Đây là đoạn Tin Mừng của Chủ Nhật này. Vị thẩm phán "không kính sợ Thiên Chúa và cũng chẳng nể mặt người nào" đã chậm trễ trong việc đáp ứng bà goá, cho đến khi, để được yên thân, ông quyết định hành động. Dụ ngôn nhấn mạnh "sự cần thiết phải cầu nguyện luôn, không được nản chí." Chỉ cần noi gương Chúa Giêsu: "kiên trì" trong cầu nguyện và "kiên trì" trong sứ vụ. Dụ ngôn kết thúc bằng một lập luận "a fortiori": nếu vị thẩm phán vô liêm sỉ cuối cùng cũng đáp ứng bà goá kiên trì, thì huống chi là Thiên Chúa, Đấng sẽ "không để họ phải chờ lâu," sẽ làm công bằng cho những người "kêu cầu Ngài ngày đêm."
Loan báo Tin Mừng với sự kiên trì
Thánh Phao-lô tiếp nối lời mời gọi của Tin Mừng khi Ngài đưa ra chỉ thị: "Hãy cầu nguyện không ngừng" (2 Tx 1, 1). Đối với Ngài, cầu nguyện cũng là trung tâm đời sống Kitô hữu. "Cầu nguyện" và "loan báo" như hai cánh tay của Tông đồ và Kitô hữu. "Hãy rao giảng Lời Chúa," Phao-lô viết cho Timôthê, "can thiệp đúng lúc và không đúng lúc... luôn với lòng kiên nhẫn và quan tâm giáo dục." Kho tàng Tin Mừng không thể giữ riêng cho mình. Nó cần được chia sẻ rộng rãi và kiên trì, nhưng không phải lúc nào cũng gặp được những đôi tai sẵn sàng lắng nghe. Cần phải có sự khôn ngoan và tính đến những nền văn hóa chúng ta đang sống. Những từ "đúng lúc và không đúng lúc" của Phao-lô không có nghĩa "một cách bất chợt"; không phải một kiểu quảng cáo ép buộc. Nó cũng không có nghĩa hành động không tính đến tự do của mỗi người. Cuối cùng, hành vi cũng như lời nói của chúng ta là nguồn mạch việc loan báo Tin Mừng. Như trong các bí tích, nơi cử chỉ kết hợp với Lời để trở thành dấu chỉ ơn cứu độ. Và đừng quên những lời cuối cùng của Chúa Giêsu trong Tin Mừng hôm nay: "Khi Con Người đến, liệu Ngài còn tìm thấy đức tin trên mặt đất này không?"
André Haquin
Feu Nouveau 62/6
