Trích sách Huấn Ca 3, 19-21. 30-31.
Hỡi con, con hãy thi hành công việc con cách hiền hoà, thì con sẽ được người đẹp lòng Chúa quý chuộng. Càng làm lớn, con càng phải hạ mình trong mọi sự, thì con sẽ được đẹp lòng Chúa; vì chỉ có một mình Thiên Chúa có quyền năng cao cả, và mọi kẻ khiêm nhường phải tôn vinh Chúa.
Tai hoạ dành cho kẻ kiêu căng thì vô phương cứu chữa, vì mầm mống tội lỗi đã ăn sâu vào lòng chúng mà chúng không biết. Người thông minh suy ngắm trong lòng lời dụ ngôn, chăm chỉ nghe là kỳ vọng của người khôn ngoan.
Bài Ðọc II:Trích thư gửi tín hữu Do-thái 12, 18-19. 22-24a.
Anh em thân mến, không phải anh em tiến tới một ngọn núi có thể sờ được, hay là lửa cháy, gió lốc, mây mù, bão táp hoặc tiếng kèn, và tiếng gầm thét, khiến cho người nghe xin tha đừng nói với họ lời nào nữa. Trái lại, anh em tiến đến núi Sion và thành trì của Thiên Chúa hằng sống, là Giêrusalem trên trời, tiến đến giữa muôn ngàn thiên thần, và cộng đoàn các trưởng tử đã được ghi sổ trên trời, và đến cùng Thiên Chúa, Ðấng phán xét mọi người, đến cùng các linh hồn những người công chính hoàn hảo, đến cùng Ðấng trung gian của giao ước mới là Ðức Giêsu.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca 14, 1. 7-14.
Khi ấy, nhằm một ngày Sabbat Chúa Giêsu vào nhà một thủ lãnh các người biệt phái để dùng bữa, và họ dò xét Người. Người nhận thấy cách những kẻ được mời, chọn chỗ nhất, nên nói với họ dụ ngôn này rằng:
“Khi có ai mời ngươi dự tiệc cưới, ngươi đừng ngồi vào chỗ nhất, kẻo có người trọng hơn ngươi cũng được mời dự tiệc với ngươi, và chủ tiệc đã mời ngươi và người ấy, đến nói với ngươi rằng: ‘Xin ông nhường chỗ cho người này’. Bấy giờ ngươi sẽ phải xấu hổ đi ngồi vào chỗ rốt hết. Nhưng khi ngươi được mời, hãy đi ngồi vào chỗ rốt hết, để khi người mời ngươi đến, nói với ngươi rằng: ‘Hỡi bạn, xin mời bạn lên trên’. Bấy giờ ngươi sẽ được danh dự trước mặt những người dự tiệc. Vì hễ ai nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống, và ai hạ mình xuống, sẽ được nhắc lên”.
Rồi Người lại nói với kẻ đã mời Người rằng: “Khi ông dọn bữa ăn trưa hay tối, thì đừng mời bạn bè, anh em, bà con hay láng giềng giàu có, kẻo đến lượt họ cũng mời ông, và như thế ông đã được trả lễ rồi. Nhưng khi làm tiệc, hãy mời những người nghèo khó tàn tật, què quặt, và đui mù; ông sẽ có phúc, bởi họ không có gì trả lễ. Vì ông sẽ được trả lễ khi những người công chính sống lại”.
Vài ý chính Tin Mừng Luca 14, 1. 7-14
Các dụ ngôn về bữa tiệc
Đoạn trích này là một phần tổng thể (Lc 14, 1-25) thuộc về thể loại văn học thường gặp trong văn học Hy Lạp, được gọi "lời bàn tiệc" hay "symposion" (từ "symposium": bữa ăn, tiệc). Luca chắc chắn đã lấy nền tảng câu chuyện từ truyền thống tin mừng và tổ chức theo cách cá nhân.
Dụ ngôn thứ nhất (câu 8-11)
Chúa Giêsu được mời đến nhà một người Pha-ri-sêu, một chủ đề điển hình của Luca (7, 36k; 10, 38k; 11, 37k, v.v.). Đó là ngày sa-bát. Trong ngày này, người Do Thái có thói quen tổ chức bữa ăn lễ hội vào buổi trưa, sau buổi lễ ở hội đường. Chúa Giêsu nắm lấy cơ hội để nói với các khách mời một dụ ngôn (một câu chuyện nhỏ có mục đích mời gọi người nghe đưa ra lập trường phù hợp với tự do của họ).
Vào lúc các khách mời ngồi vào bàn, mỗi người đều tìm cách ngồi vào chỗ gần nhất với chỗ của ông chủ nhà.
Các người Pha-ri-sêu tìm kiếm danh dự thích ngồi những chỗ đầu tiên trong các hội đường (Lc 11, 43; 20, 46) và trong các bữa tiệc (Lc 20, 46). Phong tục này cho Chúa Giêsu cơ hội để nói một lời khôn ngoan và sáng suốt.
Ta có nguy cơ chịu nhục nhã khi tranh giành để có được chỗ đầu tiên. Thật vậy, ai đó cao quý hơn mình có thể đột nhiên xuất hiện. Khi đó ta sẽ bị buộc phải đi ngồi vào hàng thấp hơn nhiều.
Câu châm ngôn ta tìm thấy, chẳng hạn, trong sách Châm ngôn ("Đừng tỏ ra kiêu ngạo trước mặt vua và đừng đứng trong nhóm bậc cao. Vì tốt hơn là người ta nói với ngươi: 'Lên đây!' hơn là thấy ngươi bị hạ thấp trước mặt người có địa vị") và câu sách Giảng Viên ("Khi người quyền thế mời ngươi, hãy giữ khoảng cách... đừng vội vàng kẻo bị từ chối"), cần được so sánh với dụ ngôn của Luca. Nhưng, ở Luca, cần đặt những lời khôn ngoan cổ điển trong bối cảnh giảng dạy của Chúa Giêsu về việc tiến vào Nước Thiên Chúa. Sự mở lòng của con người với Nước này chỉ có thể thực hiện được nếu họ trở nên có khả năng nhận Nước như một món quà (Lc 17, 10; 18, 10-14) chứ không phải bằng một hình thức chinh phục.
Chúng ta tìm thấy ở đây lời nói trong bài đọc thứ nhất của Ben Sirac: "Ngươi càng cao trọng, ngươi càng phải hạ mình xuống". Tin mừng áp dụng điều này cho Nước Thiên Chúa. Điều này làm cho những lời khôn ngoan trở nên không thể tránh khỏi hơn.
Dụ ngôn thứ hai (câu 12-13)
Dụ ngôn được nói với chính ông chủ nhà: khi ngươi dọn bữa trưa hay bữa tối, đừng mời... những người hàng xóm giàu có... hãy mời những người nghèo... Thông điệp rất rõ ràng. Ta biết sự ưu ái của Chúa Giêsu dành cho người nghèo trong tin mừng Luca. Do đó, ta hiểu được dụ ngôn thứ hai này mời gọi mỗi người bắt chước hành vi của Thiên Chúa, tức là làm cho mình yêu cầu mở lòng hoàn toàn, đặc tính rất đặc trưng tạo nên không khí của Nước Thiên Chúa (xem Lc 6, 27-49).
Jean-Philippe Kaeffer
Để đi xa hơn:
Điều gì chung giữa đoạn trích từ Sirach (bài đọc thứ nhất) và lời khôn ngoan Phật giáo, Khổng giáo, hay thậm chí của một số triết gia đương đại?
Các bài đọc hôm nay mời gọi chúng ta trình diện trước Thiên Chúa như thế nào?
Bài giảng: Cho không mong đền đáp
Khi chúng ta rời khỏi bàn Thánh Thể lát nữa, trước khi ra khỏi nhà thờ, tôi không biết liệu chúng ta có kết thúc lời cầu nguyện bằng những lời nói với Chúa Giêsu: "Lạy Chúa, để tôi báo đáp, tôi sẽ đền ơn Chúa!".
Tuy nhiên trong đời sống hàng ngày, khi chúng ta rời khỏi bàn ăn nơi những người thân hay bạn bè đã mời chúng ta, ở nhà hay ở nhà hàng, không hiếm khi những lời thoát ra từ miệng chúng ta: "lần tới sẽ đến lượt tôi"... Thật khó cho chúng ta chấp nhận được mời không muốn đền đáp... Có như một ngượng ngùng khi chấp nhận miễn phí của một món quà. Thiếu sự giản dị, chúng ta có thể nói. Chắc chắn thiếu khiêm tốn.
Tuy nhiên chúng ta biết niềm vui khi cho không mong gì đáp lại và chúng ta chắc chắn đã từng trải nghiệm hạnh phúc đó được nuôi dưỡng bởi hạnh phúc của người khác, đặc biệt những người không bao giờ có thể đền đáp lời mời.
Trước tình yêu Chúa ban cho chúng ta cách miễn phí, không lẽ mặc dù vậy không có cách tốt nào để "đền đáp Ngài"?
Sáng nay, chúng ta đã đến với Thiên Chúa và bàn Thánh Thể tập hợp chúng ta và sai đi. Chúng ta học được ở đó sở thích của người khác, không phải sở thích của bạn bè, người thân và hàng xóm, nhưng đặc biệt sở thích dành cho người nghèo và tàn tật, những người thường bị khinh miệt và lãng quên, "những người không có gì để đền đáp chúng ta".
Khi đọc Tin mừng, không có nghi ngờ hay giải thích nào có thể làm yếu đi thông điệp rõ ràng này. Hôm nay và mãi mãi, "người nghèo là những người nhận ưu tiên của Tin mừng" và việc truyền giáo dành miễn phí cho họ, là dấu hiệu Nước Chúa Giêsu đã đến mang lại. Phải khẳng định thẳng thắn có mối liên kết không thể phá vỡ giữa đức tin của chúng ta và người nghèo (Niềm vui của Tin mừng).
Trong bức tranh Pieter Brueghel vẽ năm 1658, "Bữa tiệc cưới", chiếc bàn gỗ to lớn dường như không đủ để đón tiếp đám đông chen chúc ở cửa. Họa sĩ đã quan tâm đến nông dân, điều không mấy thịnh hành vào thời đó! Để đặt họ lên hàng đầu, ông đã quan sát họ, "phác họa" họ sống động! Cùng cách đó, có lẽ chúng ta phải xem xét xung quanh mình, đường phố, gia đình và khu phố để nhận ra những người cần dành chỗ đầu tiên trong sự quan tâm của chúng ta, những người là những người được ưu tiên của Tin mừng. Nhận ra họ, còn phải bước đầu tiên cho lời mời, bước đầu tiên tốn kém, không tính toán cơ hội tìm kiếm phần thưởng. Với họ, chúng ta có thể vẽ cộng đồng mình theo màu sắc Tin mừng. Để họ cảm thấy ở nhà, liệu chúng ta có để họ ngồi vào bàn của chúng ta, Thánh Thể hay khác, những người què quặt, mù và khập khiễng này, hay chúng ta thích những nhóm có cửa và lòng đóng kín và trống rỗng? Liệu chúng ta có biến cộng đồng mình thành "xưởng từ thiện" giúp chúng ta phát triển sở thích về người khác, người khác biệt, người lạ và người ngoại quốc? Uy tín của chúng ta phụ thuộc vào điều này. Truyền giáo, không phải trước hết và trên hết là làm cho tình yêu của Chúa Kitô trở nên đáng tin và hữu hình và điều này qua việc phục vụ miễn phí anh em yếu đuối nhất. Thiên Chúa tập hợp chúng ta và sai chúng ta đi đúng là Cha kẻ mồ côi, người bênh vực goá phụ, Đấng ban nhà cho kẻ cô đơn và trả tự do cho tù nhân. Đối với chúng ta, vì anh em mình, hãy đền đáp Ngài...
José Gierkens
Feu Nouveau 62/5
