Viếng Tiểu Vương Quốc Monaco
Vương quốc Monaco từ phía Nam nhìn lên
Tòa nhà Monte Carlo Casino
Hoàng cung Prince's Palace
Giữa biên giới Pháp và Ý Ðại Lợi có một vương quốc tí hon tên là Monaco. Lãnh thổ quốc gia nhỏ bé này chỉ rộng không đầy 2 km vuông (1.95 km2 hay 0.76 sq mi) với dân số năm 2008 là 32,796 người nhưng họ rất giàu với lợi tức mỗi đầu người hàng năm là 70,670 USD và 84% dân ở đây là người nước ngoài. Nguồn thu nhập của Monaco là du lịch với những sòng bài và bờ biển tuyệt đẹp có khí hậu ôn hòa của vùng biển Ðịa Trung Hải thơ mộng, nước xanh cát trắng.
Buổi sáng sau khi ghé thăm tháp nghiêng Pisa trên đất Ý, chúng tôi lên đường cặp theo bờ Ðịa Trung Hải trực chỉ hướng Tây để sang đất Pháp Phú Lang Sa từng có thời sang chiếm Việt Nam và toàn cõi Ðông Dương (Việt Miên Lèo). Từ thành phố hải cảng Genova trở đi con đường xa lộ quanh co dọc theo bờ biển rất đẹp, bên phải ôm núi và bên trái biển xanh, nhà cửa ngói đỏ tường trắng bên cạnh những cây Palm (cọ) vi vu trong gió. Giữa Ý và Pháp dãy trường sơn rặng núi Alps từ trong Thụy Sĩ đâm xuống hướng Nam ra biển là bức tường thành chia cắt hai quốc gia Ý và Pháp. Không biết ngày xưa Napoléon đem quân sang chinh phục Ý như thế nào nhưng ngày nay chúng tôi phải đi trên những chiếc cầu cao ngất hàng mấy trăm thước, nhìn xuống đáy vực sâu cây cối, nhà cửa nhỏ li ti khiến chóng mặt và vượt qua hơn 120 đường hầm (tunnel) xuyên qua núi. Qua khỏi một cái hầm là vào đất Pháp, bảng chỉ dẫn giao thông bên đường bắt đầu dùng tiếng Pháp và cảnh sát sắc phục áo 4 túi và đầu đội nón kiểu tướng De Gaulle. Vùng bờ biển nghỉ mát giữa biên giới hai nước rất gần Milan (chỉ cách 100 km) là thành phố lớn thứ nhì của Ý nên cuối tuần dân Milan đổ xô về đây vui chơi, tắm biển rất đông.
Tiểu quốc Monaco
Từ con đường trên núi nhìn xuống, Monaco là một thành phố nằm trên sườn núi sát bờ biển, chi chít những cao ốc hàng chục tầng lầu và những con đường trôn ốc ngoằn ngoèo. Bờ biển là những cầu tàu san sát những du thuyền tư nhân và ngoài xa một chút là những con tàu Cruise thật lớn. Dãy đất Monaco 3 mặt Bắc, Tây, Nam giáp nước Pháp, chỉ phía Ðông là giáp với Ðịa Trung Hải (Mediterranean Sea). Diện tích không đầy 2 cây số vuông mà dân số gần 33 ngàn người nên đây là vùng đất có mật độ dân cư cao nhất thế giới và là quốc gia nhỏ bé đứng hàng thứ nhì trên thế giới sau Vatican. Monaco là thiên đường... trốn thuế vì là quốc gia không đánh thuế lợi tức cá nhân nên thu hút rất đông nhiều đại gia có thu nhập từ nước ngoài về đây trốn thuế. Nhiều dân biểu Pháp có những báo cáo than phiền về chính sách không thuế này của Monaco làm cho Pháp thất thu thuế từ nhiều nhà giàu Pháp có địa chỉ cư trú chính tại Monaco. Monaco không phải là thành viên của khối Liên Hiệp Âu Châu (EU) nhưng xài đồng Euro. Dân chúng nói tiếng Pháp, quốc phòng do Pháp đảm trách nhưng Monaco có một lực lượng cảnh sát đông đến 515 người mặc dù chỉ có 33 ngàn dân và một đơn vị quân đội chỉ lo về nghi lễ cho hoàng gia. Monaco theo chế độ quân chủ lập hiến từ năm 1911 và đứng đầu quốc gia là ông Hoàng Tối Cao Xứ Monaco (Sovereign Prince of Monaco) hiện nay là Albert II lên ngôi vào năm 2005 sau khi cha là Rainier III qua đời sau 56 năm cầm quyền. Cả hai thuộc dòng họ Grimaldi cai trị vùng Monaco từ năm 1297, hiện Monaco là một nước độc lập nhưng quốc phòng được Pháp bảo vệ theo hiệp ước Franco-Monegasque Treaty 1861. Quốc kỳ của vương quốc Monaco có hai màu đỏ ở trên và trắng ở dưới trùng hợp với quốc kỳ của Nam Dương (Indonesia). Monaco không có phi trường, du khách đến phải sử dụng phi trường Nice trên nước Pháp và phải đổi qua trực thăng hoặc dùng đường bộ để đến Monaco.
Vào lãnh thổ Monaco xe Coach của đoàn du lịch chúng tôi phải đậu lại một nơi trong nhà đậu xe lớn và chúng tôi được chuyển tiếp vào Monte Carlo Casino bằng một xe buýt khác vì đường sá ngoằn ngoèo nguy hiểm. Những đoàn du lịch khác cũng vậy nên trong nhà đậu xe hàng nhóm người đứng chờ xe tới, trò chuyện nói cười râm ran. Xe buýt đến và tùy theo sự sắp xếp của nhân viên điều hành, chúng tôi lên xe để vào Casino ở phía dưới thấp gần bờ biển. Xe chạy chậm qua những con đường quanh co uốn khúc, nhà cửa, cao ốc chen chúc nhau xây trên sườn núi rất khang trang, thanh lịch. Chẳng bao lâu độ chừng 5 phút sau xe ngừng lại và hành khách xuống xe để đi bộ một đoạn đường chừng 300 mét. Con đường đi xuống dốc hai bên là chung cư, khách sạn và nhà hàng, lối đi, bậc thang, hoa cỏ được chăm sóc thật kỹ lưỡng, sạch sẽ không một cọng rác và tận dụng từng tấc vuông đất không một nơi nào để trống. Trước tòa nhà Casino là vườn cây trồng nhiều cây đa cổ thụ và cây Palm (họ cây dừa, loại Majesty) cao lớn tán lá xòe ra trông rất u nhàn và nhiều loại hoa tùy theo mùa. Khí hậu biển nhiều hơi nước nên cây lá xanh tươi, hoa to màu rực rỡ.
Sòng bài Monte Carlo
Gọi là sòng bài nhưng thật ra Monte Carlo Casino là một quần thể kiến trúc thanh lịch, đẹp đẽ cần phải xem mặc dù không thích bài bạc. Tòa nhà to lớn màu vàng, tiền diện nhìn về hướng Tây với hai tháp trang trí nhiều hoa văn hình tượng mỹ thuật như những hoàng cung Âu Châu. Muốn vào sòng bài phải có passport (sổ thông hành, hộ chiếu) và phải trên 21 tuổi. Nhiều phòng đánh bài phải mua vé vào cửa và đòi hỏi phải mặc áo vét, cà vạt. Vì passport để trong xe Coach nên gia đình 3 người chúng tôi chỉ đi loanh quanh các cửa hàng buôn bán, quán kem, giải khát và nhà vệ sinh. Tôi không có máu mê cờ bạc nên chỉ cần shopping bằng mắt qua các tủ kính bày biện nữ trang, đồng hồ, quần áo đắt tiền cũng là mãn nhãn lắm rồi! Từ ngoài nhìn vào cũng thấy khu sòng bạc Monte Carlo nhỏ bé lèo tèo, không náo nhiệt đông vui, đèn đuốc không sáng choang như Las Vegas nhưng những anh chàng gác sòng ở đây làm ra vẻ là nơi dành riêng vua chúa quý tộc lắm vậy!
Phía bên ngoài tòa nhà Casino, hôm nay chúng tôi tới (11-5-08) đang diễn ra cuộc đua xe hơi Grand Prix nên rất ồn ào với tiếng ống pô xe gầm rú từng hồi. Vòng đua xe chỉ chạy theo con đường vòng quanh tòa nhà Casino, khán đài được thiết lập ở phía sau gần với bờ biển và người ta dựng những hàng rào có che tấm bạt bằng nhựa xanh để ngăn du khách với vòng đua xe. Ðứng sát hàng rào vẫn thấy từng đoàn xe đua gầm thét chạy qua nhưng vào bên trong thì không được. Tiếng loa vang vang bằng tiếng Pháp, tiếng khán giả reo hò cổ vũ và thỉnh thoảng nghe tiếng quốc thiều Mỹ quen thuộc trỗi lên. Không hiểu tại sao ở đây lại chào cờ... Mỹ? Hóa ra tay đua nước nào thắng mỗi vòng đua là chào cờ nước đó. Trong hai tiếng đồng hồ ở đây quốc thiều Mỹ trỗi lên... 3 lần. Yên hùng đua xe hơi người Mỹ giỏi và có kinh nghiệm chạy nhanh hơn những nước khác vì thấy trên TV bị cảnh sát rượt nhiều hơn! Ở bên Mỹ trường đua xe là những Racing Stadium thật lớn giữa là sân cỏ xanh to rộng để cho xe gặp nạn bỏ cuộc chui ra chứ không chật chội nguy hiểm như ở đây! Nguyên thủy cuộc đua xe Grand Prix hàng năm là ở Nice (Pháp) sau dời về Monaco.
Chúng tôi ăn kem, nhâm nhi cà phê ở những quán ăn fast food phía sau Casino là khu cây cối trồng hoa và có những lối đi như trong công viên. Sau đó ra phía trước tòa nhà, đi theo con đường tay phải dẫn lên hướng Bắc xem phố xá, dinh thự, những cao ốc chung cư xây dọc theo bờ biển. Ðây là khu Monte Carlo nơi quy tụ dân nhà giàu và minh tinh, ca sĩ nổi tiếng, những nhà báo, nhiếp ảnh săn tin muốn chụp hình tài tử màn bạc thường rình rập ở đây. Monte Carlo có khoảng 3,000 dân thường trú là một cộng đồng thuộc Monaco được thành lập năm 1866. Monte Carlo là tiếng Ý có nghĩa là “Mount Charles” vì thời ấy ông hoàng của Monaco là Charles III. Monte Carlo nổi tiếng về Le Grand Casino, cuộc đua xe Formula One Monaco Grand Prix, Boxing, Tennis và thi thời trang. Ngang qua một văn phòng địa ốc tôi thấy họ rao bán những căn chung cư Apartment 600 sq ft với giá 2 triệu đô la! Phía trước tòa nhà Casino cũng có một thương xá trang hoàng lộng lẫy bán tranh tượng mỹ thuật cũng như nữ trang, quần áo dạ hội.
Monaco là một dãy đất phía Ðông giáp biển, ba hướng kia là núi thuộc dãy Maritime Alps. Nếu viếng Monaco trong ngày chỉ có hai nơi quan trọng cần xem là Monte Carlo mà chúng tôi vừa đến và ở hướng Nam qua vũng đầm hải cảng Monaco (La Condamine) là khu Monaco Ville còn gọi là The Rock vì đồi cao nhô ra biển. Nơi đây là Monaco ngày xưa, có hoàng cung Prince's Palace với tường thành nằm cạnh Napoleon Museum và bên ngoài cạnh biển là Vương Cung Thánh Ðường Monaco St. Nicholas được xây năm 1875, có mộ chôn của ông hoàng Rainier III và hoàng hậu Grace Kelly. Grace Kelly (1929-1982) sinh ở Philadelphia, từng là minh tinh màn bạc Hollywood, nàng xinh đẹp và nổi tiếng ăn mặc sang trọng. Năm 1955 dẫn phái đoàn Hoa Kỳ sang tham dự đại hội điện ảnh Cannes thì gặp ông hoàng Monaco. Ông này bị tiếng sét ái tình và hai người cưới nhau liền vào năm sau. Lễ cưới của họ long trọng linh đình, có sự tham dự của nhiều ông hoàng, bà chúa, vương tôn, công tử. Họ có 3 người con là công chúa Caroline Marguerite (1955), hoàng tử Albert II (1958) và công chúa Stéphanie Elisabeth (1965). Ngày 13-9-1982 trong lúc lái xe với con gái út là Stéphanie tại Monaco nàng bị tai biến não khiến xe đâm xuống hố và hôm sau qua đời ở bệnh viện Monaco chỉ mới 52 xuân sắc trong khi con gái chỉ bị xây sát nhẹ. Ông hoàng Rainier không tái giá, ở vậy hát câu “anh tôn thờ em... suốt đời” và chết năm 2005 được chôn bên cạnh nàng Kelly mỹ nhân vắn số.
Chúng tôi theo ông trưởng đoàn Luigi Saba đi bộ lên trạm xe buýt trung chuyển. Trạm xe lần trở ra này khác với lần vào, nằm trước ngay Sở Du Lịch Monaco (Office du Tourisme) du khách chờ xe rất đông, có lẽ vì chiều rồi họ trở ra để về Nice hoặc các thành phố khác hay các khách sạn ở ngoại ô. Theo kinh nghiệm muốn du lịch vài ngày viếng Nice, Monaco hay Cannes nói chung là vùng Côte d'Azur du khách nên mướn khách sạn ở ngoại ô làng quê giá rẻ hơn rồi đi xe điện về các thành phố đó chỉ mất vài mươi phút. Nhân viên điều hành trạm xe ở đây là một người đàn ông khoảng 40 cao lớn, đẹp trai, hoạt bát như tài tử màn bạc. Ông ta mặc com lê cà vạt, vừa nói chuyện với du khách vừa liên lạc máy bộ đàm với các xe buýt sắp đến. Lúc đầu tôi tưởng ông ta là một tài tử hay chính trị gia nào đó của Âu Châu vì thấy nhiều người vây quanh và cứ trả lời trên phôn hoài, chứ đâu biết ông ta là xếp... bến!
Vài mươi phút sau chúng tôi lên xe trung chuyển và đến bãi đậu xe Coach của mình rồi lên đường cặp bờ biển Côte d'Azur đi về hướng Tây để tới thành phố Nice. Monaco cách Nice khoảng 25 km, đường cũng quanh co, bên là triền núi, bên là biển xanh cát trắng rất thơ mộng.
Tới Nice đã 7 giờ chiều, xe đưa chúng tôi xuống bờ biển không phải để tắm mà để đi ăn tối. Con đường dọc theo bờ biển có tên là Promenade des Anglais có nghĩa là “chỗ dạo mát của người Ăng-lê” nhưng không biết có người Ăng-lê nào ở đây không? Trời Mùa Xuân 7 giờ nhưng hãy còn sáng tỏ và vì là chiều Chủ Nhật nên thiên hạ dạo chơi rất đông. Biển nước xanh lặng sóng nhưng không ai tắm, bãi không phải cát mịn mà đá sỏi trắng, nghe nói Mùa Hè người ta ra nằm phơi nắng đông đến nỗi không chỗ chen chân. Trên đường dọc theo bờ biển dập dìu xe cộ, xe hơi, xe mô tô và cả xe đạp, lề đường phía trong là một dãy khách sạn, nhà hàng, quán rượu, tiệm buôn tấp nập người đi phong thái vui tươi, nhàn nhã. Tôi thấy có một nhà hàng đề bảng hiệu là “Cambodia, Restaurant & Fast Food”. Chúng tôi không ăn ở đây mà được đưa vào nhà hàng Le Gustave 5 thuộc loại không sang trọng chiếm 2 căn phố có bồi bàn là những ông Tây già đồng phục áo trắng thắt nơ và quần đen có mang một cái tạp dề trắng. Chúng tôi đã đặt chân lên đất Pháp và sắp sửa thưởng thức “đồ Tây” (thật sự chứ không phải là “đầy tô”) mà theo chương trình ghi là hải sản đặc biệt của miền French Riviera. Mỗi người có súp củ hành, xà lách và món chính có cá, tôm, khoai tây và bánh mì Pháp với bơ. Suốt hành trình đây là bữa ăn ngon nhất vì hương vị giống nhà hàng Tây ở Sài Gòn như Grival, Brodard thuở nào. Bên ngoài bờ biển phố xá đã lên đèn, xe hơi, xe gắn máy tấp nập như bờ biển Nha Trang, Vũng Tàu. Ly rượu vang làm tôi lâng lâng có cảm tưởng như sống lại thời trẻ tuổi trong những chuyến công tác vùng biển ở quê nhà ngày trước.
Trịnh Hảo Tâm
