Chúa Nhật 1 Mùa Chay năm C
Bài Ðọc I: Trích sách Ðệ Nhị Luật (Ðnl 26, 4-10).
Ông Môsê nói cùng dân chúng rằng: “Thầy tư tế nhận của đầu mùa từ tay ngươi và đem đặt trước bàn thờ của Chúa là Thiên Chúa ngươi, và ngươi sẽ nói trước mặt Chúa là Thiên Chúa rằng: “Tổ phụ con là Aramêô du mục đã đi xuống Ai-cập và sống ở đó như ngoại kiều với một ít người; và đã phát triển thành một dân tộc vĩ đại, hùng mạnh và đông đúc. Các người Ai-cập đã ngược đãi, hành hạ và bắt chúng con làm việc nặng nhọc. Chúng con đã kêu cầu Chúa là Thiên Chúa cha ông chúng con, và Chúa đã nghe lời chúng con, đã nhìn thấy cảnh thống khổ, cực nhọc và khốn cùng của chúng con. Chúa đã dùng bàn tay mạnh, cánh tay hùng, dùng những biến cố khủng khiếp và những dấu lạ phi thường mà dẫn chúng con ra khỏi Ai-cập. Chúa đưa chúng con đến đây, ban cho chúng con xứ này, một xứ chảy sữa và mật. Và vì thế, lạy Chúa, giờ đây con dâng tiến Chúa những của đầu mùa, hoa màu ruộng đất mà Chúa đã ban cho con”. Ngươi sẽ đem đặt nó trước mặt Chúa là Thiên Chúa ngươi và sấp mình trước tôn nhan Người.
Bài Ðọc II : Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Rôma (Rm 10, 8-13).
Anh em thân mến, Thánh Kinh nói gi? Lời ở kề trong miệng và trong lòng người. Ðó là lời đức tin mà chúng tôi rao giảng. Vì nếu miệng ngươi tuyên xưng Ðức Giêsu là Chúa, và lòng ngươi tin rằng Thiên Chúa đã cho Người từ cõi chết sống lại, thì ngươi sẽ được rỗi. Quả thế, tin trong lòng thì sẽ được công chính, tuyên xưng ngoài miệng sẽ được cứu rỗi. Vì Thánh Kinh đã có nói: “Hễ ai tin vào Người sẽ không phải hổ thẹn”. Bởi lẽ không có sự phân biệt người Do-thái và Hy-lạp: Vì là cùng một Chúa của mọi người, Ngài rộng rãi đói với tất cả mọi người khẩn xin cùng Ngài. Vì mọi kẻ cầu khẩn Danh Ngài, đều được cứu độ.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca (Lc 4, 1-13).
Khi ấy, Chúa Giêsu được đầy Thánh Thần, liền rời vùng sông Giođan và được Thánh Thần đưa vào hoang địa ở đó suốt bốn mươi ngày, và chịu ma quỷ cám dỗ. Trong những ngày ấy, Người không ăn gì và sau thời gian đó, Người đói. Vì thế, ma quỷ đến thưa Người: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy truyền cho đá này biến thành bánh đi”. Chúa Giêsu đáp: “Có lời chép rằng: Người ta không phải chỉ sống bằng cơm bánh, mà còn bằng lời Chúa nữa”.
Rồi ma quỷ lại đem Người lên cao hơn cho xem ngay một lúc tất cả các nước thiên hạ và nói với Người rằng: “Tôi sẽ cho ông hết thảy quyền hành và vinh quang của các nước này, vì tất cả đó là của tôi và tôi muốn cho ai tuỳ ý. Vậy nếu ông sấp mình thờ lạy tôi, thì mọi sự ấy sẽ thuộc về ông!” Nhưng Chúa Giêsu đáp lại: “Có lời chép rằng: Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi và chỉ phụng thờ một mình Người thôi”.
Rồi ma quỷ lại đưa Người lên Giêrusalem, để Người trên góc tường cao đền thờ và bảo rằng: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy gieo mình xuống, vì có lời chép rằng: “Chúa sẽ truyền cho Thiên Thần gìn giữ ông!” Và còn thêm rằng: “Các vị đó sẽ giơ tay nâng đỡ ông khỏi vấp phải đá”. Chúa Giêsu đáp lại: “Có lời chép rằng: Ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi!” Sau khi làm đủ cách cám dỗ, ma quỷ rút lui để chờ dịp khác.
(Phỏng dịch theo Feu Nouveau)
Vài ý chính Luca 4,1-13
Trong sa mạc, Chúa Giêsu đã bị ma quỷ cám dỗ.
Tranh luận và lập luận Kinh Thánh
Câu chuyện diễn ra dưới hình thức một cuộc tranh luận giữa ma quỷ và Người Con, cả hai đều sử dụng trích dẫn Kinh Thánh để lập luận. Vấn đề là cám dỗ và thất bại của nhân vật chính, hoặc sự kháng cự và chiến thắng của Chúa Giêsu. Tất cả ba câu trả lời của Người đều trích từ sách Đệ Nhị Luật (Đnl 8,3; 6,13-14; 6,16), cuốn sách được viết chính xác để các con cái Ítraen không bao giờ quên Thiên Chúa đã ban Luật cho họ và Người bảo vệ họ. Luca mô tả Chúa Giêsu đang tái trải nghiệm kinh nghiệm Ítraen đã trải qua trong sa mạc.
Thái độ của Đức Kitô, trái ngược với thái độ của dân tội lỗi trong sa mạc, xác nhận đức tin vào Thiên Chúa duy nhất, Đấng Tạo Hóa và đặc biệt là Đấng Cứu Độ Ítraen. Nhưng khi từ chối cả dấu hiệu và quyền lực vương giả, Người tự bộc lộ mình là Đấng Mêsia bất ngờ, Đấng chọn con đường phục vụ và vâng phục như con. Đó là lý do tại sao Người sẽ nhận được dấu hiệu của sự Phục Sinh và phẩm giá vương giả, nhưng chỉ sau công việc của Người ở Galilê, lên đường đến Giuđê và cuộc Khổ Nạn ở Giêrusalem.
Ba cám dỗ
Phần đầu câu chuyện (Chúa Giêsu đầy Thánh Thần) liên kết với phép rửa và phần cuối (ma quỷ rời xa Chúa Giêsu cho đến thời điểm đã định) hướng đến cuộc Khổ Nạn và gửi đến Vườn Ghếtsemani (Lc 22,39-46). Con đường Chúa Giêsu sẽ theo cùng một lộ trình với các cám dỗ: từ sa mạc đến Giêrusalem.
Cám dỗ đầu tiên (câu 3-4) dựa trên tư cách con Thiên Chúa của Chúa Giêsu mà Chúa Cha vừa công bố tại phép rửa (3,22): Satan gợi ý Chúa Giêsu hãy tận dụng tư cách làm con, sử dụng quyền năng làm phép lạ để thoát khỏi cơn đói, thoát khỏi khốn khổ của con người. Đây chính xác là điều Chúa Giêsu từ chối, Người không muốn làm phép lạ cho bản thân (xem các cảnh sau đó trong 23,8-11 và 23,35-39). Cám dỗ thứ hai theo Luca (cám dỗ thứ ba theo Mt 4,8-10) là đề nghị dễ dàng có được vương quyền thế gian bằng cách chỉ tôn kính Satan (câu 5-8). Chúa Giêsu từ chối có nghĩa Người chỉ muốn nhận vương quyền từ Cha mình, theo con đường Người đã chọn: con đường đến Giêrusalem, Khổ Nạn, thập giá. Nếu Luca đặt cám dỗ tại Giêrusalem ở cuối (câu 9-12), khác với Mt 4,5-7, là để đánh dấu kết thúc hành trình của Người và cũng là cám dỗ tối thượng, cám dỗ thoát khỏi cái chết (xem lời cầu nguyện trên Núi Ôliu).
Nhân tính Chúa Giêsu và từ chối quyền lực
Như trong hai Phúc Âm Nhất Lãm khác, câu chuyện cám dỗ vừa đánh dấu nhân tính Chúa Giêsu, Người bị cám dỗ như mọi người, vừa đánh dấu chiến thắng của Người trước điều ác, điều từ muôn thuở vẫn tấn công nhân loại và khiến nhân loại gục ngã. Luca muốn thuyết phục độc giả chỉ có ngôn sứ giả mới sử dụng các dấu hiệu vì lợi ích riêng (và Chúa Giêsu sẽ từ chối điều này một lần nữa trong Lc 11,16.29-30), đòi hỏi phép lạ cho vinh quang riêng không xứng đáng với một tôi tớ Thiên Chúa, nhưng tuy nhiên Thiên Chúa toàn năng và có thể cứu các tôi tớ Người khỏi cơn hoạn nạn bằng phép lạ và ban cho họ các dấu hiệu nếu Người muốn.
Chúa Giêsu từ bỏ mọi sở hữu trong cả ba cám dỗ. Không sở hữu gì cả, không bánh, không quyền lực; sự từ chối quyền lực đi đến mức từ chối quyền định đoạt sự sống và cái chết. Luca đề xuất cho chúng ta thái độ của Chúa Giêsu đối với Thiên Chúa như mẫu gương duy nhất để noi theo. Chúa Giêsu "ở dưới sự che chở của Đấng Tối Cao và nghỉ ngơi dưới bóng của Đấng Toàn Năng", Tv 90,1.
Câu hỏi
1. Trong Đnl 26, những của đầu mùa đại diện cho điều gì? Làm thế nào để chuyển đổi việc dâng của đầu mùa này vào thời đại ngày nay?
2. Khi Thánh Phaolô nói: "Vì tin trong lòng, con người được nên công chính; còn tuyên xưng ngoài miệng, con người được ơn cứu độ", ai là người đang hoạt động?
Sylvie de Vulpillières
Bài giảng
Xã hội tiêu dùng của chúng ta từ chối những từ bỏ, thúc đẩy tránh né chúng, trong khi mọi sự lựa chọn đều nhất thiết áp đặt điều đó. Biết bao quảng cáo cám dỗ chúng ta bằng cách nói có thể có tất cả cùng một lúc: chẳng hạn như "Tôi muốn tất cả", ăn những gì tôi thích, đồng thời giảm cân. Điều đó quá đẹp để có thể là sự thật. Tuy nhiên, trong Tin Mừng Chúa nhật này, ma quỷ đẩy ảo tưởng này đến đỉnh điểm: ngay giữa sa mạc, đề nghị tìm thức ăn, của cải với quyền lực, và sự an toàn tuyệt đối. Tuy nhiên, những khó khăn trong cuộc sống đã dạy chúng ta phải đưa ra lựa chọn, và đặc biệt phải đưa ra lựa chọn đúng đắn. Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu giúp chúng ta điều này. Hơn thế nữa, Người dẫn dắt chúng ta. Người đã chọn con đường sa mạc và đã đưa ra lựa chọn đúng đắn, chính xác ở nơi mà dân tộc được Môsê dẫn dắt đã buông thả theo những lựa chọn sai lầm.
Đưa ra lựa chọn đúng đắn
Câu chuyện về cám dỗ trong sa mạc trình bày Mùa Chay như tái lập hàng năm của lựa chọn đúng đắn, gợi nhớ đến kinh nghiệm nền tảng và quyết định Dân Chúa đã trải qua trong sa mạc, sau khi rời khỏi Ai Cập: bốn mươi ngày của Chúa Giêsu gợi nhớ bốn mươi năm của Dân Chúa. Kinh nghiệm đã bị đánh dấu bởi những thất bại, vì Dân đầu tiên đã thiếu niềm tin vào Thiên Chúa. Vì điều này, họ đã ngã gục trước những cám dỗ về thức ăn, về thống trị người khác và về thách thức chính Thiên Chúa. Chúa Giêsu lấy lại hành trình đầy thử thách cho mình và Người chiến thắng, bằng sự trung thành với Cha mình: Người hiểu rõ tư tưởng Cha mình đến nỗi có thể đối lại mỗi cám dỗ bằng Lời Chúa. Đã từ lúc ở Đền thờ, khi mười hai tuổi (Lc 2,41-52), Người đã chuyên tâm vào công việc Cha mình, nghĩa là suy niệm Lời Người.
Người dẫn dắt chúng ta vào sự quen thuộc với tư tưởng Thiên Chúa và mối quan tâm phải tương ứng với điều đó trong mọi tình huống. Tông đồ Phaolô dạy chúng ta theo cùng một hướng, khi giải thích lời tuyên bố soi sáng của Kinh Thánh: "Lời ở gần ngươi, trong miệng ngươi và trong lòng ngươi" (Đnl 30,14). Bằng cách đón nhận Lời này thường xuyên trong phụng vụ của chúng ta và suy niệm tại nhà, chúng ta mở trí óc và trái tim mình đối với tư tưởng Thiên Chúa, theo gương Chúa Giêsu. Trong bài đọc một, Lời này nhắc nhở chúng ta Thiên Chúa gần gũi với chúng ta như thế nào, những thế hệ đầu tiên của dân Người đã trải nghiệm điều đó và có thể tuyên xưng: "Người đã nghe tiếng chúng tôi khi chúng tôi kêu cầu Người, Người đã dẫn dắt chúng tôi trên con đường đúng đắn".
Người hướng dẫn tốt
Trong thế giới của chúng ta, có rất nhiều con đường mở ra trước mắt, tất cả đều hứa hẹn các hình thức hạnh phúc, tức thời hoặc xa hơn. Mỗi người đã cam kết, với người thân và gia đình, với những người xung quanh và bạn bè, với Đức Kitô kể từ lễ rửa tội và từ Chúa nhật này đến Chúa nhật khác. Chúng ta hãy nói với Người, ở đây, trong lời cầu nguyện, những khó khăn và hy vọng. Trong Chúa nhật này, Người lại chỉ cho chúng ta con đường đúng đắn, con đường của Lễ Phục Sinh, đó là con đường sự sống viên mãn và sự sống lại. Người chỉ cho chúng ta cách đi trên con đường đó, và những hành trang cần mang theo để đến đích: đó là Lời Người, đặc biệt trong các Tin Mừng. Trong đó, Người ban cho chúng ta cả những lời khuyên tốt để chống lại những cám dỗ của điều ác, và gương mẫu để noi theo, gương mẫu của chính Người.
Marcel Metzger
